Hartfalen
Bepaal zorgprofiel
Vaststellen persoonlijke voedingszorgbehoefte
Klachten | Specifiek: (paroxismaal nachtelijke) dyspneu, verminderde inspanningstolerantie, vermoeidheid en/of trage hersteltijd na inspanning, vocht in de enkels. Minder specifiek: ascites, verminderde eetlust, gewichtstoename (>2kg/3 dagen), gewichtsverlies (m.n. bij chronisch hartfalen), opgeblazen gevoel |
NYHA classificatie | – Klasse I: geen beperking van het inspanningsvermogen; normale lichamelijke activiteit veroorzaakt geen overmatige vermoeidheid, palpitaties of dyspneu – Klasse II: enige beperking van het inspanningsvermogen; in rust geen klachten maar normale lichamelijke inspanning veroorzaakt overmatige vermoeidheid, palpitaties of dyspneu – Klasse III: ernstige beperking van het inspanningsvermogen; in rust geen of weinig klachten, maar lichte lichamelijke inspanning veroorzaakt – overmatige vermoeidheid, palpitaties of dyspneu – Klasse IV: geen enkele lichamelijke inspanning mogelijk zonder klachten; ook klachten in rust |
Gewichtsverloop | gewichtstoename op langere termijn of van >2 kg in 3 dagen kan duiden op vochtretentie/decompensatio cordis. Gewichtsverlies kan duiden op cardiale cachexie, >5% binnen 1 maand of > 10% binnen 6 maanden |
Screeningsuitslag (risico) op ondervoeding | instrumenten voor screening en assessment van ondervoeding: Zakboek Diëtetiek |
Cardiale cachexie | prevalentie 5-15%, verhoogd risico bij HFrEF ( hartfalen met verminderde ejectie fractie). Cachexie is een multifactorieel syndroom wat wordt veroorzaakt door onderliggende ziekte en wordt gekarakteriseerd door progressief verlies van skeletspiermassa |
Laboratoriumgegevens | (NT-pro)BNP, Natrium, Kalium, eGFR, kreatinine, Hb, ijzer, bloedglucose |
Diagnose | Met behulp van kliniek en aanvullend onderzoek. Bijv. echocardiografie; mate van linker en rechterventrikel ejectiefractie, kleplijden |
Bloeddruk | volgens de geldende normen |
Medicatie | diureticum, ACE-Remmer of Angiotensine II receptor blokker, Bèta-blokker, aldosteron antagonist |
Complicaties | decompensatio cordis, achteruitgang nierfunctie, ondervoeding, cardiale cachexie, depressie, elektrolytstoornissen |
Comorbiditeit | anemie en ijzerdeficiëntie, angina pectoris, angst en depressie, atriumfibrilleren, cachexie (m.n. bij HFrEF), COPD, hypertensie, jicht, nierfunctiestoornis |
Voedingspatroon | Voldoet de voeding aan Richtlijnen Goede Voeding?, zoutinname maximaal 6 gram, vochtrestrictie 1,5-2 liter per dag (contra-indicatie: ileostoma), bij alcohol-geïnduceerde cardiomyopathie is alcohol niet toegestaan |
Voedingssupplementen | drinkvoeding, thiamine |
Persoonlijke factoren | werk, psychosociale omstandigheden, mogelijkheden om boodschappen te (laten) doen, gezondheidsvaardigheden |
Leefstijlfactoren | beweging, slaappatroon, stress, roken, alcohol, drugs |
Bronnen
- ESC Clinical practice guidelines Acute and chronic heart failure, 2016
- Zorg rondom hartfalen, prof. dr. Tiny Jaarsma, dr. Martje van der Wal, 2015
- Nederlandse vereniging voor reumatologie, Richtlijn jicht, 2013
- Gezondheidsraad (2015), Richtlijnen goede voeding. Gezondheidsraad, Den Haag, publicatienr. 2015/24
Laatste update: februari 2018 door netwerk Nederlandse Werkgroep Diëtisten Cardiologie