Voedselallergie bij kinderen > 4 jaar en volwassenen
Medische diagnose
(Verdenking) voedselallergie bij kinderen ouder dan 4 jaar en volwassenen
De diagnose kan op verschillende leeftijden worden gesteld
Een dieet vrij van het specifieke voedingsmiddel waarvoor de voedselovergevoeligheid bestaat is de enige behandeling voor een voedselallergie. Er kan sprake zijn van een allergie voor 1 of meerdere voedingsmiddelen.
Bepaal zorgprofiel
Vaststellen persoonlijke voedingszorgbehoefte
| Soort voedselallergie | Een IgE-gemedieerde allergie is onder te verdelen in een primaire allergie en een secundaire (kruis-reactieve) allergie. Per individu verschilt de uitlokkende dosis en de aard en ernst van de klachten. Bij een secundaire allergie speelt soms de mate van bewerking van een voedingsmiddel een rol of de patiënt wel of niet reageert. De diagnose wordt gesteld d.m.v. diagnostische eliminatie, gevolgd door (her)introductie / provocatie(s) |
| Atopie anamnese | familie anamnese, allergie zuigelingenleeftijd, inhalatie allergie (pollen, grassen, huisdieren), eczeem, astma, allergie latex |
| Klachten | – Mond/keelklachten: jeuk, gevoel van zwelling, zichtbare zwelling, heesheid, slikklachten, blaren. – Neusklachten: loopneus, niezen. – Oogklachten: jeuk, tranen, zwelling. – Gastro-intestinale klachten: braken, misselijkheid, buikpijn, diarree. – Huidklachten: jeuk, roodheid, galbulten/urticaria, zwelling huid. – Longen: hoesten, stridor, benauwdheid. – Hart/bloedvaten: bloeddrukdaling, flauwvallen, shock. Bovenstaande klachten passen bij een allergie als: de klachten binnen enkele minuten tot twee uur na inname ontstaan en reproduceerbaar zijn. |
| Cofactoren | Inspanning, gebruik van alcohol, gebruik NSAID’s, bètablokkers, ACE-remmers, stress, infectie, grote (buik)operatie (gastric bypass, slokdarmresectie/buismaag, maagresectie of een whipple), dit in verband met verlies barrièrefunctie |
| Allergologisch onderzoek | lab: bepaling van specifiek IgE (z.n. specifieke componenten van het allergeen), huidpriktesten kan de anamnese ondersteunen. Een positieve uitslag wil niet zeggen dat iemand allergisch is |
| Complicaties | deficiënties in voeding door weglaten van soms grote groepen voedingsmiddelen, angst voor onverwachte reacties/sociaal isolement |
| Medicatie | Antihistaminica, corticosteroïden, inhalatiesteroïde, sympathicomimetica, epinephrine (Epipen) |
| Gewichtsverloop | lengte en gewicht; van belang is om het gewichtsverloop na te vragen. Door (zelf opgelegde) dieetrestricties kan er sprake zijn van ongewenst gewichtsverlies/(risico op) ondervoeding |
| Vitaminen- en mineralensupplementen | Zo nodig suppletie adviseren bij tekorten als gevolg van het eliminatie dieet. Bijsluiter/ingrediënten declaratie dient geraadpleegd te worden met oog op aanwezigheid van allergenen |
| Voedingspatroon | eetgedrag, dieetgeschiedenis |
| Kruisreactiviteit | Botanische verwantschappen. Er wordt gesproken van kruisreactiviteit als specifiek IgE gericht tegen een bepaald allergeen (bijvoorbeeld inhalatie-allergenen) ook reageren met verwachte structuren in andere allergenen. De zogenaamde botanische verwantschappen. De lijst met voedingsmiddelen die kunnen kruisreageren met o.a. boompollen, graspollen, huisstofmijt, ambrosia en bijvoetpollen is lang. Zelden geven alle voedingsmiddelen klachten die botanisch verwant zijn. In het geval van kruisreactiviteit met boompollen, geven voedingsmiddelen in bewerkte vorm (bijv. verhitting) over het algemeen geen of aanzienlijk minder klachten. |
Bronnen
- Jong NW et al. Een gestandaardiseerde dieetanamnese voor de diagnose van voedselallergie. Nederlands Tijdschrift voor Allergie & Astma. Jaargang 16 (3)
- Richtlijn voedselprovocatie NVvAKI 2016
- Michelsen-Huisman A, Velde van der – Elbersen J, Schregardus D. Voedselovergevoeligheid volwassenen en kinderen > 1jaar. Dieetbehandelingsrichtlijnen 2010 Uitgevers; 2021
- Werfel T. et al (2015) Position paper of the EAACI: food allergy due to immunological cross-reactions with common inhalant allergens. In: Allergy 70(2015) 1079-1090
Laatste update: februari 2023 door netwerk Diëtisten Alliantie VoedselOvergevoeligheid (DAVO)