Voedingsstoffen kunstmatig toegediend
Medische diagnose
Indien het niet mogelijk is om oraal te voeden, dan zullen voedingsstoffen via kunstmatige weg toegediend moeten worden. Orale toediening van voeding verdient altijd de voorkeur.
De toevoer kan via het maagdarmkanaal (enterale voeding) of rechtstreeks in de bloedbaan (parenterale voeding) plaatsvinden.
Bepaal zorgprofiel
Vaststellen persoonlijke voedingszorgbehoefte
| Comorbiditeit | diabetes, hart- en vaatziekten |
| Symptomen | anorexie, misselijkheid, braken, diarree, overig verlies (via fistels) |
| Orale voeding niet mogelijk | Indien het niet mogelijk is om oraal te voeden, dan zullen voedingsstoffen via kunstmatige weg toegediend moeten worden. Orale toediening van voeding verdient altijd de voorkeur. |
| Laboratoriumgegevens | op geleide van ziektebeeld en doelstelling enterale- of parenterale voeding |
| Defecatiefrequentie en consistentie van de feces | Bristol Stool Chart |
| Indicaties voor enterale voeding | – Niet kunnen eten bij verminderd bewustzijn, ernstig verzwakte conditie of verminderde reflexen (slik/passage) bij orale passage. – Hoge obstructie van de enterale weg, voeden kan dan na de obstructie. |
| Indicaties voor parenterale voeding | – Verminderd absorberend vermogen van de darm door korte darm (IBD, trauma, operatie, tumor), ernstig aangetast absorberend vermogen van de darm (infectie, bestraling, aangeboren afwijking) – Bewezen ernstig afwijkende dysmotiliteit van de darm (PIPO / CIPO) |
| Toedieningswegen | Enterale voeding: neus-maagsonde, neus-duodenumsonde, naald-jejunostomie, PEG/PRG-sonde of PEJ/PRJsonde. Parenterale voeding: (getunnelde) centraal veneuze katheter, geïmplanteerde poortcatheter (port-a-cath®), arterio-veneuze shunt, perifeer ingebracht centraal veneuze katheter (PICC). |
| Complicaties | Enterale voeding: dislocatie sonde, aspiratie, diarree, decubitus neus door drukplekken van de enterale toegangsweg Parenterale voeding: dislocatie katheter, lekkage (beschadiging) katheter, infectie katheter, infectie door contaminatie via katheter, huidproblemen bij fixatie katheter, trombose, levercirrose, nierfunctiestoornissen, osteoporose, electrolytstoornissen, hyperglycemie, nierstenen |
| Medicatie | soort + toedieningsweg + eventuele interactie met gekozen voedingstherapie |
| Gewicht(sverloop) | Onbedoeld gewichtsverlies: > 5% in afgelopen 6 maanden of > 10% in langere periode (> 6 maanden) |
| Vochtbehoefte | afhankelijk van verlies (diarree, braken, fistels), streven naar urineproductie bij volwassenen minimaal 1 liter |
| Persoonlijke factoren | Impact van niet kunnen/mogen eten, invloed van enterale- of parenterale voeding op het dagelijks leven (werk/sociaal/psyche), mantelzorg, voedselvaardigheden, voedselweigering |
| Leefstijlfactoren | beweging, roken, slaappatroon, stress, gebruik alcohol, stress rondom voeding bij patiënt of naasten |
| Hygiëne thuis | Bij voeding kunstmatig toegediend is het advies om goede hygiëne thuis toe te passen om complicaties te voorkomen |
Bronnen
- Bischoff SC et al. ESPEN guideline on home enteral nutrition Clinical Nutrition 2020 (39) 5-22
- Pironi L et al. ESPEN guideline on home parenteral nutrition Clinical Nutrition. 2020 (39) 1645-1666
- Tabbers MM et al. ESPGHAN/ESPEN/ESPR/CSPEN guideline on Pediatric Parenteral Nutrition Clinical Nutrition 37 (2018) 2306-2459
- Tas TAJ, van Rijssen NM. Enterale voeding. Informatorium voeding en dietetiek 2019. 49-82
- Tas TAJ, van Rijssen NM. Klinische voeding. Informatorium voeding en dietetiek 2019. 83-100
- Tas TAJ, van Rijssen NM. parenterale voeding. Informatorium voeding en dietetiek 2019. 101-125
- Dijkstra G. Serlie MJM, Rings EHHM. Parenterale voeding in de thuissituatie. 2017 Farmotherapie online. https://www.farmacotherapie.org/summary/114
Laatste update: februari 2023