Trendanalyse visie 2030
Een belangrijk onderdeel van de visie was een trensanalyse waarbij belangrijkste trends en ontwikkelingen op drie niveaus:
- 1) Maatschappij
- 2) Gezondheidszorg
- 3) Diëtetiek
In dialoog is bepaald wat de meest impactvolle en de meest onzekere trends zijn. Van deze trends is het onzeker hoe ze zullen uitpakken in de toekomst, maar de verwachting is dat ze grote impact zullen hebben: spannende trends dus.

1. Trends en ontwikkelingen maatschappij
- De samenleving in beweging
De Nederlandse samenleving verandert. Het aantal ouderen neemt toe, terwijl het aantal jongeren afneemt. Daarnaast zien we meer
diversiteit in culturele achtergrond, opleiding, geloof en inkomen. De zorggebruiker verandert, en daarmee ook de zorgvraag. De ouder
wordende samenleving kenmerkt zich door de ontwikkeling van een of meer chronische aandoeningen. Diverse chronische aandoeningen,
zoals diabetes, COPD of hart- en vaatziekten hebben niet meer (direct) fatale gevolgen. De zorgvraag neemt toe. - Grotere tweedeling in gezondheidsvaardigheden
In Nederland zijn steeds grotere verschillen in levensverwachting, leefstijl en sociale problematiek tussen hoog- en laagopgeleiden. Mensen
uit een lagere inkomensklasse kennen een lagere gezonde levensverwachting en hebben vaker langdurige beperkingen, en vaker één of
meer chronische aandoeningen. De verschillen in kennis en vaardigheden tussen deze groepen vragen om verschillende benaderingen
door de zorgprofessional en dus ook door de diëtist. - Meer aandacht voor preventie en leefstijl
Met de verhoogde druk op de gezondheidszorg neemt de aandacht voor preventie toe. Voorkomen is immers beter dan genezen. Leefstijl
heeft invloed op de ontwikkeling van (chronische) ziekte. Roken, overgewicht en eenzaamheid dragen bij aan de ziektelast. De voordelen
van een gezonde leefstijl en de nadelen en risico’s van een ongezonde leefstijl worden steeds bekender. De gezonde leefstijl groeit in
populariteit, maar niet iedereen kan eigen gedrag of leefstijl aanpassen, en niet iedereen heeft de benodigde gezondheidsvaardigheden.
Daarom is er is ook meer aandacht voor het verbeteren van gezondheidsvaardigheden. - Regionalisering
De verhoudingen tussen lokale, landelijke en Europese politiek veranderen. Gemeenten krijgen meer taken vanuit het Rijk die zij op lokaal
niveau moeten uitvoeren en vormgeven. Tegelijkertijd zien we een verschuiving van zeggenschap van nationaal naar Europees niveau. De
noodzaak voor gemeenten om regionaal samen te gaan werken neemt toe door een toenemende mate van decentralisatie van taken. Dit
betreft zowel de samenwerking met andere gemeenten als de lokale integrale samenwerking in gemeenten zelf met bijv. zorginstellingen
maar ook de samenwerking met burgers en burgerinitiatieven.
2. Trends en ontwikkelingen gezondheidszorg
- Anders gezond
Een veranderende samenleving en zorgvraag vraagt om een ander begrip van gezondheid. Gezondheid is meer dan alleen de afwezigheid
van ziekte. Gezondheid gaat over het vermogen van een individu om zich aan te passen en eigen regie te voeren: Positieve Gezondheid.
Gezond gedrag is daarin steeds belangrijker aan het worden. Positieve gezondheid vraagt om een meer integrale benadering van de cliënt
en zijn omgeving, waarbij gekeken wordt naar eigen doelen en behoeften en de mogelijkheden om te participeren in de samenleving.
Zorg wordt meer aangepast aan de gezondheidsvaardigheden van de cliënt en zijn omgeving. Waarbij de cliënt en zijn naasten leren na te
denken over wat belangrijk is, en de eigen rol daarin. - Stijgende druk op toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg
De zorgkosten stijgen door toenemende en complexere zorgvragen, de toegenomen technologische mogelijkheden, stijgende
medicijnkosten en dubbele vergrijzing. De toegankelijkheid van zorg komt hierdoor onder druk te staan. Dit wordt versterkt door een
tekort aan zorgpersoneel. Om kosten te besparen wordt er meer verwacht van burgers en wordt er meer ingezet op mantelzorgers. - Toenemende technologische ontwikkelingen, connectiviteit & transparantie
Er is een toename van technologische mogelijkheden in de zorg en een sterke digitalisering van de zorgsector zichtbaar. Het gebruik
van mogelijkheden zoals artificial intelligence en big data nemen toe. Daarnaast is het delen van informatie cruciaal om samenwerking
tussen cliënten, zorgprofessionals en organisaties te verbeteren. Er komen steeds meer innovatieve oplossingen om digitaal informatie te
delen. Echter, de digitale wereld ontwikkelt zich zo snel, dat het lastig is om bij te blijven op onderwerpen als veiligheidsstandaarden
en privacy vraagstukken. - Netwerkzorg: dichtbij en integraal
Zorg en ondersteuning zal in de toekomst vaker dichtbij of aan huis verleend worden. Door de toenemende levensverwachting, innovatie
in de zorg en de dubbele vergrijzing verandert de zorgvraag en neemt de zorgvraag toe. Ouderen blijven langer thuis wonen i.p.v. naar een
verpleeghuis/ bejaardenhuis te gaan, waardoor juist ook de zwaardere zorg aan huis stijgt. De juiste zorg op de juiste plek leveren is hierbij
van belang. Zorg wordt daarom steeds meer georganiseerd in een netwerk rondom de cliënt. Een zorgnetwerk neemt de behoefte van
de cliënt als uitgangspunt: verschillende spelers in het netwerk kunnen op verschillende momenten waarde toevoegen voor de cliënt. Er
ontwikkelen zich nieuwe organisatievormen en het aantal regionale samenwerkingsverbanden neemt toe. - De geïnformeerde cliënt
Cliënten hebben steeds vaker en steeds meer toegang tot (online) informatie over gezondheid, behandelmogelijkheden en kwaliteit van
zorg. Dankzij de toenemende toegang tot informatie en de groeiende medische mogelijkheden zijn de verwachtingen van zorg bij een deel
van de cliënten-populatie steeds hoger en wordt een deel van de cliënten steeds mondiger. Ze hebben daarbij steeds vaker toegang tot
hun eigen medische dossier. De groep laaggeletterden die minder goed mee kan komen in deze ontwikkeling groeit. Tegelijkertijd maakt
de toenemende transparantie, zoals het inzicht in eigen dossier en meetbaarheid van gezondheidsuitkomsten, het functioneren van
professionals zichtbaarder.
Trends en ontwikkelingen diëtetiek
- Veranderende voedselpatronen
Voedselpatronen veranderen langzaam naar duurzaam en plantaardig. Men ziet in dat voedselproductie een grote invloed heeft op de
biodiversiteit, het klimaat, lucht en water, kwaliteit van de bodem, en dierenwelzijn. Bovendien zijn duurzame eetpatronen ook voordelig
voor de gezondheid. De diëtist ziet hierdoor meer mensen die over willen gaan naar een plantaardig voedingspatroon. Daarnaast is eten
steeds meer verbonden met ‘identiteit’. Met eten laten we zien wat we belangrijk vinden en bij welke sociale groep we behoren. Influencers
spelen hier via sociale media op in. - Aandacht voor voeding en leefstijl bij behandeling
Het belang van voedsel voor gezondheid is groot en wordt steeds meer erkend door verschillende stakeholders rondom de diëtetiek. Door
het toenemende aantal ouderen in Nederland en een toename van het aantal chronisch zieken, zijn er meer mensen onder behandeling
van een arts. Ondanks dat er nog altijd vaak en snel medicatie voorgeschreven wordt, groeit het inzicht dat voeding ook een belangrijke rol
speelt bij het verminderen van klachten en bij het stabiliseren van de aandoening. Er is ook meer aandacht voor ‘personalized nutrition’;
wat voor de één werkt, hoeft niet voor de ander te werken. Het afstemmen van voeding op de genen is hierbij in opkomst: ‘nutrigenetics’. - Meer aandacht voor voedselomgeving
Er is steeds meer aandacht voor het belang van een gezonde voedselomgeving. Een gezonde voedselomgeving kan de keuze voor gezonde
producten namelijk makkelijker maken. Op dit moment worden we te veel verleid door ongezonde producten die aangeboden worden op
het werk, bij tankstations, op school, op het station en in de supermarkt. Om ziekte te voorkomen als gevolg van ongezonde voeding, wordt
er steeds meer ingezet op het veranderen van onze voedselomgeving op lokaal, nationaal en internationaal niveau. - Leefstijl als verdienmodel
Er zijn steeds meer nieuwe partijen die geld verdienen met het bevorderen van de leefstijl van anderen. Zij doen dit door mensen te
begeleiden of door producten of programma’s aan te bieden. Doordat iedereen iets met het thema ‘leefstijl’ wil doen, ontstaan er nieuwe
beroepen binnen dit thema. Zo zien we een toename in het aantal vitaliteitsbedrijven, leefstijlcoaches, personal coaching, en voedselcommercie (sportdrankjes, vitaminepillen etc.)
De zorg geleverd door leefstijl- en personal coaches is helaas ongereguleerd. Dit betekent dat zij zich niet hoeven te houden aan de
voedingsrichtlijnen, kwaliteitsnormen en zorgstandaarden. - Consument is op zoek
Door de hoeveelheid beschikbare informatie over voeding raakt de consument in de war over wat gezond is en wat niet. Wat ‘gezond’ is,
lijkt continu te veranderen en het geven van voedingsadvies is hierdoor moeilijker. Informatie over voeding wordt naar buiten gebracht
via verschillende kanalen: tv-programma’s, media (zowel digitaal als op papier), non-profit groepen, voedings- en supplementmarkten en
vrienden. Eten is steeds meer verbonden met persoonlijke identiteit. Influencers spelen hier via sociale media op in en proberen zich te
onderscheiden middels voeding. Hierdoor zien we een overvloed aan verschillende voedingsexperts, goeroes, en influencers die allemaal
anders voedingsadvies geven.