Ga door naar hoofdcontent
misc/arrow-dots-black Informatiemisc/arrow-dots-blackTrendanalyse visie 2030

Trendanalyse visie 2030

Een belangrijk onderdeel van de visie was een trensanalyse waarbij belangrijkste trends en ontwikkelingen op drie niveaus:

  • 1) Maatschappij
  • 2) Gezondheidszorg
  • 3) Diëtetiek

In dialoog is bepaald wat de meest impactvolle en de meest onzekere trends zijn. Van deze trends is het onzeker hoe ze zullen uitpakken in de toekomst, maar de verwachting is dat ze grote impact zullen hebben: spannende trends dus.

1. Trends en ontwikkelingen maatschappij

  • De samenleving in beweging
    De Nederlandse samenleving verandert. Het aantal ouderen neemt toe, terwijl het aantal jongeren afneemt. Daarnaast zien we meer
    diversiteit in culturele achtergrond, opleiding, geloof en inkomen. De zorggebruiker verandert, en daarmee ook de zorgvraag. De ouder
    wordende samenleving kenmerkt zich door de ontwikkeling van een of meer chronische aandoeningen. Diverse chronische aandoeningen,
    zoals diabetes, COPD of hart- en vaatziekten hebben niet meer (direct) fatale gevolgen. De zorgvraag neemt toe.
  • Grotere tweedeling in gezondheidsvaardigheden
    In Nederland zijn steeds grotere verschillen in levensverwachting, leefstijl en sociale problematiek tussen hoog- en laagopgeleiden. Mensen
    uit een lagere inkomensklasse kennen een lagere gezonde levensverwachting en hebben vaker langdurige beperkingen, en vaker één of
    meer chronische aandoeningen. De verschillen in kennis en vaardigheden tussen deze groepen vragen om verschillende benaderingen
    door de zorgprofessional en dus ook door de diëtist.
  • Meer aandacht voor preventie en leefstijl
    Met de verhoogde druk op de gezondheidszorg neemt de aandacht voor preventie toe. Voorkomen is immers beter dan genezen. Leefstijl
    heeft invloed op de ontwikkeling van (chronische) ziekte. Roken, overgewicht en eenzaamheid dragen bij aan de ziektelast. De voordelen
    van een gezonde leefstijl en de nadelen en risico’s van een ongezonde leefstijl worden steeds bekender. De gezonde leefstijl groeit in
    populariteit, maar niet iedereen kan eigen gedrag of leefstijl aanpassen, en niet iedereen heeft de benodigde gezondheidsvaardigheden.
    Daarom is er is ook meer aandacht voor het verbeteren van gezondheidsvaardigheden.
  • Regionalisering
    De verhoudingen tussen lokale, landelijke en Europese politiek veranderen. Gemeenten krijgen meer taken vanuit het Rijk die zij op lokaal
    niveau moeten uitvoeren en vormgeven. Tegelijkertijd zien we een verschuiving van zeggenschap van nationaal naar Europees niveau. De
    noodzaak voor gemeenten om regionaal samen te gaan werken neemt toe door een toenemende mate van decentralisatie van taken. Dit
    betreft zowel de samenwerking met andere gemeenten als de lokale integrale samenwerking in gemeenten zelf met bijv. zorginstellingen
    maar ook de samenwerking met burgers en burgerinitiatieven.

2. Trends en ontwikkelingen gezondheidszorg

  • Anders gezond
    Een veranderende samenleving en zorgvraag vraagt om een ander begrip van gezondheid. Gezondheid is meer dan alleen de afwezigheid
    van ziekte. Gezondheid gaat over het vermogen van een individu om zich aan te passen en eigen regie te voeren: Positieve Gezondheid.
    Gezond gedrag is daarin steeds belangrijker aan het worden. Positieve gezondheid vraagt om een meer integrale benadering van de cliënt
    en zijn omgeving, waarbij gekeken wordt naar eigen doelen en behoeften en de mogelijkheden om te participeren in de samenleving.
    Zorg wordt meer aangepast aan de gezondheidsvaardigheden van de cliënt en zijn omgeving. Waarbij de cliënt en zijn naasten leren na te
    denken over wat belangrijk is, en de eigen rol daarin.
  • Stijgende druk op toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg
    De zorgkosten stijgen door toenemende en complexere zorgvragen, de toegenomen technologische mogelijkheden, stijgende
    medicijnkosten en dubbele vergrijzing. De toegankelijkheid van zorg komt hierdoor onder druk te staan. Dit wordt versterkt door een
    tekort aan zorgpersoneel. Om kosten te besparen wordt er meer verwacht van burgers en wordt er meer ingezet op mantelzorgers.
  • Toenemende technologische ontwikkelingen, connectiviteit & transparantie
    Er is een toename van technologische mogelijkheden in de zorg en een sterke digitalisering van de zorgsector zichtbaar. Het gebruik
    van mogelijkheden zoals artificial intelligence en big data nemen toe. Daarnaast is het delen van informatie cruciaal om samenwerking
    tussen cliënten, zorgprofessionals en organisaties te verbeteren. Er komen steeds meer innovatieve oplossingen om digitaal informatie te
    delen. Echter, de digitale wereld ontwikkelt zich zo snel, dat het lastig is om bij te blijven op onderwerpen als veiligheidsstandaarden
    en privacy vraagstukken.
  • Netwerkzorg: dichtbij en integraal
    Zorg en ondersteuning zal in de toekomst vaker dichtbij of aan huis verleend worden. Door de toenemende levensverwachting, innovatie
    in de zorg en de dubbele vergrijzing verandert de zorgvraag en neemt de zorgvraag toe. Ouderen blijven langer thuis wonen i.p.v. naar een
    verpleeghuis/ bejaardenhuis te gaan, waardoor juist ook de zwaardere zorg aan huis stijgt. De juiste zorg op de juiste plek leveren is hierbij
    van belang. Zorg wordt daarom steeds meer georganiseerd in een netwerk rondom de cliënt. Een zorgnetwerk neemt de behoefte van
    de cliënt als uitgangspunt: verschillende spelers in het netwerk kunnen op verschillende momenten waarde toevoegen voor de cliënt. Er
    ontwikkelen zich nieuwe organisatievormen en het aantal regionale samenwerkingsverbanden neemt toe.
  • De geïnformeerde cliënt
    Cliënten hebben steeds vaker en steeds meer toegang tot (online) informatie over gezondheid, behandelmogelijkheden en kwaliteit van
    zorg. Dankzij de toenemende toegang tot informatie en de groeiende medische mogelijkheden zijn de verwachtingen van zorg bij een deel
    van de cliënten-populatie steeds hoger en wordt een deel van de cliënten steeds mondiger. Ze hebben daarbij steeds vaker toegang tot
    hun eigen medische dossier. De groep laaggeletterden die minder goed mee kan komen in deze ontwikkeling groeit. Tegelijkertijd maakt
    de toenemende transparantie, zoals het inzicht in eigen dossier en meetbaarheid van gezondheidsuitkomsten, het functioneren van
    professionals zichtbaarder.

Trends en ontwikkelingen diëtetiek

  • Veranderende voedselpatronen
    Voedselpatronen veranderen langzaam naar duurzaam en plantaardig. Men ziet in dat voedselproductie een grote invloed heeft op de
    biodiversiteit, het klimaat, lucht en water, kwaliteit van de bodem, en dierenwelzijn. Bovendien zijn duurzame eetpatronen ook voordelig
    voor de gezondheid. De diëtist ziet hierdoor meer mensen die over willen gaan naar een plantaardig voedingspatroon. Daarnaast is eten
    steeds meer verbonden met ‘identiteit’. Met eten laten we zien wat we belangrijk vinden en bij welke sociale groep we behoren. Influencers
    spelen hier via sociale media op in.
  • Aandacht voor voeding en leefstijl bij behandeling
    Het belang van voedsel voor gezondheid is groot en wordt steeds meer erkend door verschillende stakeholders rondom de diëtetiek. Door
    het toenemende aantal ouderen in Nederland en een toename van het aantal chronisch zieken, zijn er meer mensen onder behandeling
    van een arts. Ondanks dat er nog altijd vaak en snel medicatie voorgeschreven wordt, groeit het inzicht dat voeding ook een belangrijke rol
    speelt bij het verminderen van klachten en bij het stabiliseren van de aandoening. Er is ook meer aandacht voor ‘personalized nutrition’;
    wat voor de één werkt, hoeft niet voor de ander te werken. Het afstemmen van voeding op de genen is hierbij in opkomst: ‘nutrigenetics’.
  • Meer aandacht voor voedselomgeving
    Er is steeds meer aandacht voor het belang van een gezonde voedselomgeving. Een gezonde voedselomgeving kan de keuze voor gezonde
    producten namelijk makkelijker maken. Op dit moment worden we te veel verleid door ongezonde producten die aangeboden worden op
    het werk, bij tankstations, op school, op het station en in de supermarkt. Om ziekte te voorkomen als gevolg van ongezonde voeding, wordt
    er steeds meer ingezet op het veranderen van onze voedselomgeving op lokaal, nationaal en internationaal niveau.
  • Leefstijl als verdienmodel
    Er zijn steeds meer nieuwe partijen die geld verdienen met het bevorderen van de leefstijl van anderen. Zij doen dit door mensen te
    begeleiden of door producten of programma’s aan te bieden. Doordat iedereen iets met het thema ‘leefstijl’ wil doen, ontstaan er nieuwe
    beroepen binnen dit thema. Zo zien we een toename in het aantal vitaliteitsbedrijven, leefstijlcoaches, personal coaching, en voedselcommercie (sportdrankjes, vitaminepillen etc.)
    De zorg geleverd door leefstijl- en personal coaches is helaas ongereguleerd. Dit betekent dat zij zich niet hoeven te houden aan de
    voedingsrichtlijnen, kwaliteitsnormen en zorgstandaarden.
  • Consument is op zoek
    Door de hoeveelheid beschikbare informatie over voeding raakt de consument in de war over wat gezond is en wat niet. Wat ‘gezond’ is,
    lijkt continu te veranderen en het geven van voedingsadvies is hierdoor moeilijker. Informatie over voeding wordt naar buiten gebracht
    via verschillende kanalen: tv-programma’s, media (zowel digitaal als op papier), non-profit groepen, voedings- en supplementmarkten en
    vrienden. Eten is steeds meer verbonden met persoonlijke identiteit. Influencers spelen hier via sociale media op in en proberen zich te
    onderscheiden middels voeding. Hierdoor zien we een overvloed aan verschillende voedingsexperts, goeroes, en influencers die allemaal
    anders voedingsadvies geven.