‘Hoe ga je om met collega’s die op groene missie zijn en iedereen vega willen voeden?’

Hoe ga je om met grensoverschrijdend gedrag of mogelijke belangenverstrengeling en wat is het belang van transparantie en duurzaamheid voor de diëtistenpraktijk? Deze veelzijdige onderwerpen kwamen allemaal aan bod in de derde (en laatste) thema-gesprekstafel ‘Diëtist en maatschappij’. De drie thematafels zijn gehouden om te komen tot een nieuwe, ethische Beroepscode voor diëtisten. 

Veertien deelnemers uit allerlei velden van de diëtetiek bespraken dinsdag 21 maart onderwerpen die het thema ‘diëtist en maatschappij’ raken. Ze deden dat aan de hand van een aantal kernwaarden, zie ook verder op. De eerste kernwaarde: ‘Als diëtist zorg je goed voor je eigen veiligheid, gezondheid en welzijn. Je zoekt hulp als dit nodig is’, werd vanuit diverse kanten belicht.

Hoe bewaak je bijvoorbeeld je eigen grenzen in een al te krappe arbeidsmarkt, was een vraag die de aandacht vroeg. Als je bijvoorbeeld aan de rand van je inzetbaarheid zit, wat is dan de impact op anderen (collega’s, naasten) of – niet te onderschatten – de patiënt. Daarbij kwam ook aan de orde hoe je je werk spannend en leuk kunt houden, opdat je zo lang mogelijk je werk kunt blijven uitoefenen.

Belangrijk onderdeel hierbij blijkt de sociale veiligheid, die herhaaldelijk werd benoemd. Voor wie werkt in een grotere praktijk is er wellicht de directe hulp van collega’s mogelijk, maar hoe ga je om met kwetsbare situaties als eenpitter? Wie kijkt er naar je om? De suggestie werd gedaan in elkaar te investeren en elkaar te leren kennen, ook als je concurrent bent.

Tijdens de discussie kwam ook naar voren hoe je je onafhankelijkheid zou kunnen bewaren. Hoe bewust ben je je bijvoorbeeld van de impact van samenwerking met derden? Weet je wanneer beïnvloeding oneigenlijk wordt? Besproken werd dat diëtisten veel nevenactiviteiten hebben, wat bij het vak hoort. Maar, als je dan een samenwerking aangaat, hoe transparant ben je daar dan in? En wat is de relatie met de financiële prikkel die daar tegenover staat? Kun je je daarin staande houden? Zo zijn er landelijk codes voor geneesmiddelen en hulpmiddelen, maar dieetpreparaten vallen daar (vooralsnog) niet onder.

Tijdens de thematafel werd benoemd dat het je staande houden en je neutraliteit bewaren  – als er een tegenprestatie wordt verwacht – best een worsteling kan zijn. Voor velen herkenbaar. Een gevoel dat volgens de jurist in het gezelschap versterkt wordt door een gebrek aan helderheid: ‘Diëtisten hebben het gevoel in het moeras te staan.’

Als voorbeeld van een product dat je als diëtist zou kunnen aanbevelen aan cliënten werden probiotica genoemd. Als een cliënt bijvoorbeeld vraagt welke iemand het beste kan kopen, dan wil je als diëtist wel helpen. Hoe ga je daar het beste mee om dan? Als oplossing werd in dit geval het noemen van meerdere mogelijkheden (producten) genoemd, maar soms is een oplossing niet zo voor de hand liggend of logisch.

Enkele decennia geleden was er nauwelijks iets te doen rond de relatie gezondheid, klimaat en milieu. In de huidige tijd kun je er niet meer omheen. “Het is hot in deze tijd, maar tegelijkertijd heel spannend”, was de teneur in de discussie. Hoe ga je ermee om in je advisering bijvoorbeeld? Ligt er meer accent op onbewerkt voedsel? Als ‘extreem’ voorbeeld werden diëtisten naar voren gehaald die ‘op groene missie’ zijn en iedereen vega willen voeden. Hoe ga je daar nu mee om als collega?

De onderwerpen die in de drie gesprekstafels aan bod kwamen, zijn de aanzet in de vorming van een nieuwe beroepscode voor diëtisten. Het is een code die mede door de discussies tijdens de thematafels zal evolueren tot een eindproduct. Tijdens de ALV van 18 april zullen de eerste contouren van de expertcommissie met de achterband van de NVD worden gedeeld. Daarna zullen nog enkele toetsmomenten plaatsvinden om te komen tot de nieuwe Beroepscode voor diëtisten 2023, zie stroomschema.

Ter voorbereiding en bespreking werden voor de derde thematafel ‘Diëtist en maatschappij’ de volgende vijf kernwaarden aan de deelnemers voorgelegd:

– Als diëtist voorkom je belangenverstrengeling die de patiënt of die het vertrouwen in de gezondheidszorg kan schaden. Je bent transparant over je overige belangen.
– Als diëtist ben je je bewust van de relatie tussen gezondheid, klimaat en milieu. Je zet je in voor een duurzame zorgsector en gezonde leefwereld.
– Als diëtist draag je naar vermogen bij aan het bevorderen van de geneeskunde en de gezondheidszorg als geheel.

Behalve op inhoudelijke, diëtistische onderwerpen, kwamen ook praktische zaken voor een nieuwe beroepscode aan bod. Wat wordt het taalgebruik bijvoorbeeld? Of moeten er ook (gedrags)normen voor patiënten van diëtisten komen?

De onderwerpen die in deze eerste gesprekstafel aan bod kwamen, zijn een eerste aanzet in de vorming van een nieuwe beroepscode voor diëtisten. Het is een code die mede door de discussies tijdens de thematafels zal evolueren tot een eindproduct. Op 14 en 21 maart zijn de volgende thematafels gepland. Op 14 maart is het thema diëtist en collega, over de grenzen van de eigen deskundigheid en de omgang met collega’s. Op 21 maart draait het om het thema diëtist en maatschappij; maatschappelijke betrokkenheid wat is dat? Hoe het daarna verder gaat, zie je in het stroomschema.