Welke (ongeschreven) regels gelden tussen collega’s?
Woensdag 15 maart 2023Behandel je een cliënt toch, ook al valt de hulpvraag niet geheel binnen je expertise of verwijs je door naar een collega? En waar zou je terecht moeten kunnen als je merkt dat een collega-diëtist zich onverantwoord uitlaat op sociale media? Het waren enkele vragen die voorbij kwamen tijdens de tweede thematafel om te komen tot een nieuwe beroepscode voor diëtisten.
Aan het gesprek van afgelopen dinsdag 14 maart deden zeventien deelnemers uit alle hoeken van de diëtetiek mee. Het gespreksthema was ‘diëtist en collega’, over de grenzen van de eigen deskundigheid, maar ook de wijze waarop je met elkaar omgaat. Dat blijkt in de praktijk makkelijker gezegd dan gedaan.
Green Happiness
Waar kun je bijvoorbeeld terecht als het mis gaat in de media? Tijdens de thematafel werd het incident met de Green Happiness aangehaald, waarmee twee afgestudeerde diëtisten hun ideeën, die niet geheel volgens de erkende voedingsleer waren, landelijk succesvol verspreidden.
Moet er niet een loket komen waar uitwassen gemeld en besproken kunnen worden, werd als vraag opgeworpen. “Wellicht is het aan de NVD dit te doen?”, bracht diëtist Bart van Leeuwen in. Daarbij werd de suggestie besproken van een soort ethische commissie die in zulke gevallen uitspraken kan doen. Het wordt meegenomen door de expertcommissie.
Helpen buiten expertise
Dichter bij de praktijk van alle dag was het gesprek over de kernwaarde ‘Als diëtist blijf je binnen de grenzen van je eigen kennen en kunnen. Je onthoudt je van handelingen en uitingen die daarbuiten liggen.’ Enerzijds niet zo eenvoudig, viel te beluisteren, bijvoorbeeld als je een kleine praktijk hebt en afhankelijk bent van iedere cliënt die binnenkomt. In alle gevallen staat de eigen verantwoordelijkheid echter voorop en inherent daaraan is de plicht om de juiste zorg toe te passen: doorverwijzen indien nodig.
Anderzijds was te beluisteren dat expertise moet worden opgebouwd en die kan gaandeweg worden uitgebreid als ook andere, nieuwe wegen bij een behandeling worden ingeslagen. Het heeft ook te maken met autonoom kunnen handelen, waarbij het belangrijk is bewust en bekwaam te zijn. De suggestie werd gedaan vaker de telefoon te pakken en gewoon te rade te gaan bij collega’s, bijvoorbeeld tussen de eerste en tweede lijn.
Wellicht moet er een loket (bij de NVD) komen waar je terecht kunt als diëtisten niet volgens de ethische norm handelen.
Bart van Leeuwen
Een ervaringskeurmerk
In het licht van bewust bekwaam en bevoegd bekwaam handelen werd de vraag opgeworpen of het niet goed zou zijn als er een keurmerk voor diëtisten zou komen waaruit af te lezen is hoeveel ervaring en/of expertise een diëtist heeft. Een net beginnend diëtist heeft nu eenmaal niet de ervaring van een ouwe rot die al 25 jaar in het vak zit. Ook zou ervaring volgens sommigen kunnen doorwerken in salariëring of de hoogte van de tarieven.
Scherpstelling kernwaarden diëtisten
“Het was weer een open en actieve discussie, zoals bij de eerste gesprekstafel”, merkte Debby Lautenbach na afloop op, die namens de NVD als gespreksleider aan de thematafel deelnam. “Bewust bekwaam handelen was een terugkerend thema.” NVD-collega Marianne Pruijssers, projectleider van de beroepscode bespeurde een duidelijke zoektocht in de groep naar de scherpstelling van de kernwaarden om er nog meer eigenheid in te krijgen.
Vier kernwaarden
Ter voorbereiding en bespreking werden voor de tweede thematafel vier kernwaarden voorgelegd. Ze kwamen in stellingvorm voorbij:
- Als diëtist blijf je binnen de grenzen van je eigen kennen en kunnen. Je onthoudt je van handelingen en uitingen die daarbuiten liggen.
- Als diëtist neem je verantwoordelijkheid voor je handelen. Je stelt je open, leerbaar en toetsbaar op.
- Als diëtist ga je respectvol om met je collega’s. Je adviseert, begeleidt en steunt hen en werkt met hen samen. Je onthoudt je van ongewenst, grensoverschrijdend of ontwrichtend gedrag.
- Als je als diëtist geen gevolg kunt geven aan de hulpvraag van de patiënt vanwege je geweten, dan stel je haar of hem hiervan op de hoogte en breng je haar of hem in contact met een collega. Een beroep op je geweten mag niet leiden tot ernstig nadeel bij de patiënt.
Naar een nieuwe code
De onderwerpen die in deze eerste twee gesprekstafels aan bod kwamen, zijn de aanzet in de vorming van een nieuwe beroepscode voor diëtisten. Het is een code die mede door de discussies tijdens de thematafels zal evolueren tot een eindproduct. Op 21 maart is de volgende thematafel gepland, dan draait het om het thema diëtist en maatschappij; maatschappelijke betrokkenheid wat is dat? Hoe het daarna verder gaat, zie je in het stroomschema.
Beroepscode; hoe zit het ook al weer?
De oude beroepscode voor diëtisten stamt uit 2015. Maatschappelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen in de zorg rondom het vak van diëtist vragen om een update:
- De beroepscode is er voor alle diëtisten ongeacht in welke sector je werkzaam bent;
- De code is een hulpmiddel om je professioneel handelen als diëtist te kunnen toetsen;
- De nieuwe code maakt inzichtelijk wat diëtisten belangrijk vinden als beroepsgroep, daar waar de wetgeving geen antwoord biedt;
- Maakt patiënten en collega´s duidelijk wat ze van een diëtist mogen verwachten.