Samen werken in plaats van alleen

Als diëtist, praktijkmanager én bestuurslid heeft Melissa Zantinge (30) een vol takenpakket. In al haar verschillende werkzaamheden staat één thema centraal: samenwerken. “Nadat ik in 2016 was afgestudeerd van de opleiding Voeding & Diëtetiek, begon ik na twee jaar bij Diëtisten Groep NL”, vertelt ze. “Dit is een eerstelijnspraktijk met meerdere locaties in Overijssel en Drenthe, waarvan ik er al bij verschillende heb gewerkt. De afwisseling in collega’s en de multidisciplinaire overleggen, maakten dat ik veel nieuwe samenwerkingen moest aangaan en goed heb leren samenwerken.”

Vanuit een affiniteit met ouderen besloot Melissa zich te specialiseren in de geriatrie. Ook daar stond het samenwerken centraal: “Ik werd gedetacheerd in een verpleeghuis, en had daarnaast veel ouderen-overleggen met bijvoorbeeld de huisartsen, praktijkondersteuners en thuiszorg. Ook kwam ik veel bij ouderen over de vloer, waar ik met schrijnende situaties te maken kreeg. Ik zag eenzame en kwetsbare ouderen, en omdat ik nog niet zo lang in die regio werkte, wist ik niet bij welke andere zorgverleners ik deze problemen kon aankaarten.” Met deze kennis op zak kon Melissa een bijdrage leveren aan het opzetten van een netwerk met verschillende zorgverleners. Dit netwerk maakt een samenwerking met verschillende zorgverleners uit verschillende disciplines mogelijk.

Twee zorgspecialisaties waarvoor samenwerking duidelijk tot versterking leidt, zijn de fysiotherapeuten en diëtisten. Sinds november 2023 hebben de Drentse Diëtisten Vereniging en de Plus Fysiogroep Drenthe hun capaciteiten gebundeld onder de naam Paramedische Zorggroep Gezond in Drenthe. Samen zijn zij verantwoordelijk voor onder andere een zo goed mogelijke uitwerking van de Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI). Met behulp van dit tweejarige programma, dat sinds 2019 landelijk is uitgerold, krijgen mensen met een matig of sterk gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico begeleiding en advies. Hierbij wordt gefocust op gezonde voeding en eetgewoontes en voldoende beweging, met als doel een gedragsverandering om een gezonde leefstijl te bereiken én behouden.

Sinds de komst van het Integraal Zorgakkoord (IZA) is in heel Nederland sprake van een toename van de focus op samenwerking binnen regio’s. In het IZA zijn afspraken opgenomen om de zorg voor de toekomst toegankelijk, goed en betaalbaar te houden. Hierbij is het doel om een omslag te laten plaatsvinden van ‘zorgen voor mensen’ naar ‘zorgen met mensen’. De Paramedische Zorggroep is pas een paar maanden geleden gestart, en het eerste live overleg met de leden heeft begin februari plaatsgevonden. In het bestuur, dat bestaat uit drie fysiotherapeuten en twee diëtisten, vervult Melissa de rol van penningmeester. Ze vertelt: “Tijdens de eerste bijeenkomst zijn fysiotherapeuten en diëtisten van allerlei praktijken in Drenthe samengekomen om na te denken over de vraag: wat kunnen we samen betekenen? Daarbij hebben wij een – vooralsnog tijdelijke – visie opgesteld: wij willen binnen de eerstelijnszorg in Drenthe het aanspreekpunt zijn voor stakeholders in de zorg, en samenwerkingen aangaan met de tweede- en derdelijnszorg, welzijn, bewonersparticipatie, gemeente en provincie. Hierin willen wij een leidende rol aannemen.”

Naast een focus op de GLI’s, wil de Paramedische Zorggroep zich in de toekomst onder andere bezighouden met valpreventie, gezond gewicht bij kinderen en artrose. “Ons doel is om door samenwerking een sterkere eerste lijn te creëren, en daarmee de kwaliteit van de interventies te vergroten”, vertelt Melissa. “Mijn persoonlijke doel is om paramedici ervan bewust te maken dat ze niet alles zelf moeten en kunnen doen. Fysiotherapeuten werken rondom valpreventie veel aan krachtopbouw. Door samen te werken met diëtisten en te onderkennen dat gezonde voeding essentieel is voor krachtopbouw, zijn we in staat om met elkaar een nog grotere bijdrage te leveren aan valpreventie. Door gezond en voldoende te eten, kun je immers meer kracht opbouwen.” Door gebruik te maken van elkaars expertise zijn paramedici in staat om cliënten nog beter te helpen. “Op het moment dat de fysiotherapeut signaleert dat een patiënt onvoldoende eiwit binnenkrijgt, weet hij dat een volledig en goed onderbouwd dieetadvies bijdraagt aan krachtopbouw. Een verkeerd voedingspatroon kan leiden tot maanden langer doortrainen zonder resultaat. Eén of twee afspraken bij de diëtist om te zorgen voor voldoende eiwitinname maken dan een groot verschil.”

Een daling van de zorgkosten is één van de, maar zeker niet de enige, beweegredenen van de Paramedische Zorggroep. Melissa: “Een gebrek aan samenwerking in de eerstelijnszorg heeft verschillende oorzaken. Sommige professionals weten elkaar niet te vinden; als ze bijvoorbeeld geen diëtist in de regio kennen, kunnen ze daar ook niet naar doorverwijzen. Daarbij zijn anderen geneigd om te denken dat het voor de betrokken partijen tijd en geld scheelt als ze zelf een advies geven, in plaats van door te verwijzen.” Onvoldoende samenwerking kan de zorgkosten echter juist doen stijgen, en de zorgkwaliteit doen dalen, zo bleek ook uit het hiervoor beschreven voorbeeld.

Dit interview is overgenomen uit het magazine De Eerstelijns.