NVD roept zorgverzekeraars op onmiddellijk te stoppen met investeringen in fast food (update 2)

De Nederlandse Vereniging van Diëtisten heeft met verbijstering kennis genomen van het bericht dat zorgverzekeraars beleggen in fastfood ketens. Ongezond eetgedrag wordt daarmee gestimuleerd door de beschikbaarheid van fastfood op bijna elke hoek van de straat. Het Dagblad van het Noorden bracht de investeringen van de verzekeraars aan het licht. Afgelopen maandag (25 april) hebben Kamerleden van het het CDA en de Christen Unie schriftelijke Kamervragen gesteld aan de staatssecretaris van VWS over de berichten dat zorgverzekeraars investeren in fastfoodketens.

Volgens het onderzoek van de krant beleggen de zorgverzekeraars Achmea, VGZ, CZ en Menzis gezamenlijk voor 8,5 miljoen in McDonald’s, KFC, Pizza Hut en Burger King. Dat terwijl zorgverzekeraars tegelijkertijd initiatiefnemers zijn van leefstijlinterventies waarbij gezonde voeding en verandering van gedrag van mensen centraal staat.

‘Dit is vooral een klap in het gezicht van mensen die elke dag worstelen met het bereiken of vasthouden van een gezond gewicht’, reageert Bianca Rootsaert, directeur van de NVD. ‘Mensen worden er door zorgverzekeraars de hele tijd op gewezen hoe belangrijk gezond gewicht en goede voeding is. Hoe serieus kunnen ze deze partijen die een belangrijke bijdrage leveren aan een gezonder Nederland dan nog nemen?’

Bij de zorgverzekeraars in kwestie zijn bijna tien miljoen Nederlanders aangesloten. De NVD roept alle zorgverzekeraars dan ook op om hun investeringen per direct te staken en te investeren in ondernemingen die een bijdrage doen aan een gezond voedselaanbod. Daarnaast roept de NVD politieke partijen op om wettelijke kaders in te stellen om investeringen in het ondermijnen van een gezonde samenleving te verbieden.

Programma’s voor een gezondere leefstijl – ook die van zorgverzekeraars – kunnen positieve effecten voor de gezondheid van de deelnemers hebben, maar in die programma’s is juist de aanpassing van het voedingsgedrag het ingewikkeldste onderdeel. Zo blijkt uit een recent eerste onderzoek naar het leefstijlinterventieprogramma COOL van zorgverzekeraar CZ, dat uit de basiszorg is gefinancierd, dat dat er positieve verandering in het bewegingspatroon te zien is door het volgen van een leefstijlprogramma. Aanpassing van het voedingsgedrag blijkt daarbij het meest ingewikkeld. Het programma laat zien dat er hierdoor slechts een afname is van 0.85 % gewichtsverlies daar waar 5% een doelstelling is.

‘Investeringen in bedrijven die eraan bijdragen dat ongezonde voeding voor het oprapen ligt, maken het er zeker niet makkelijker op voor consumenten die kampen met een ongezonde leefstijl’, zegt Rootsaert. Vooralsnog lijken de zorgverzekeraars echter geen oren te hebben naar het stoppen met hun fast food investeringen. In een reactie in het Dagblad van het Noorden geven de verzekeraars onder meer aan dat ze investeren in de fast food ketens om ze aan te sporen tot gezonde productontwikkeling. ‘Als we een belang hebben in een organisatie dan zitten we ook aan tafel’, zegt een VGZ-woordvoerder. Rootsaert reageert verbijsterd: ‘Dit moet echt stoppen.’

Kamerleden van het CDA (Anne Kuik en Joba van den Berg) en de Christen Unie (Mirjam Bikker), hebben maandag schriftelijke Kamervragen gesteld aan de staatssecretaris Van Ooijen van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Ze vragen zich onder andere af of de staatssecretaris op de hoogte is van de investeringen en of hij bereid is in gesprek te gaan met zorgverzekeraars over de vraag hoe in alle facetten van de ‘bedrijfsvoering’ van zorgverzekeraars preventie leidend gemaakt kan worden. Ook vragen ze zich af of de staatssecretaris meer sectoren ziet die bewust gemaakt kunnen worden en positief gestimuleerd kunnen worden om te beleggen in aan preventie gerelateerde doelen. Ze willen weten of Van Ooijen vindt dat fast food, net als tabak en alcohol, op een uitsluitingslijst van zorgverzekeraars moet komen.

Bianca Rootsaert heeft namens het bestuur van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten een brief verstuurd aan directeur Wout Adema van Zorgverzekeraars Nederland (ZN), de overkoepelende organisatie van zorgverzekeraars. In de brieft wordt gevraagd of ZN de kwestie rond investeringen in fastfood door zorgverzekeraars verder onder de aandacht wil brengen. “We zouden daarom graag zien dat zorgverzekeraars, zoals CZ dat al eerder deed, de investering in fastfood heroverwegen en we vragen u om onze oproep onder de aandacht te brengen van de leden van Zorgverzekeraars Nederland.”

“In Nederland zijn we met heel veel partijen bezig om de verandering van ziekte naar gezondheid te maken”, schrijft ze verder. “Diëtisten zien dagelijks in de praktijk hoe juist het kunnen weerstaan van fast food, dat op elke hoek van de straat beschikbaar is, zo ingewikkeld is. Zorgverzekeraars zien wij als een van de centrale systeempartners die leidend en sturend zijn in de beweging die we, schouder aan schouder en met heel veel inzet van iedereen die betrokken is,  aan het maken zijn. Het is juist de combinatie van deze rol en het bedrijfsmodel van de fastfood industrie die er voor zorgt dat het een niet met het ander te rijmen valt.”