Richtlijn ‘Slikproblemen in de langdurige zorg’ gepubliceerd

Op 14 november 2023 is de richtlijn ‘Slikproblemen in de langdurige zorg’ gepubliceerd. Deze richtlijn is door de NVD geautoriseerd. In de werkgroep van deze richtlijn zat Ivanka Beerepoot vanuit kennisnetwerk DVG, namens de NVD. En Marit Stüvel van kennisnetwerk DGO zat in de klankbordgroep.

De richtlijn slikproblemen biedt zorgprofessionals in de langdurige zorg handvatten om cliënten met (risico op) slikproblemen goed te ondersteunen. Het doel hiervan is om het welzijn en de kwaliteit van leven van cliënten in de langdurige zorg te verbeteren. Onder andere door signalen eerder te herkennen, het slikprobleem helder in kaart te brengen en eventueel behandeling te verbeteren.

De richtlijn Slikproblemen is te vinden op www.richtlijnenlangdurigezorg.nl. Naast de richtlijn zijn er praktische hulpmiddelen beschikbaar. Dit zijn een samenvatting, een informatiekaart voor cliënten en naasten en een poster om de belangrijkste signalen van slikproblemen te herkennen. Daarnaast is een stappenplan ontwikkeld voor het maken van afwegingen bij behandeling van slikproblemen. Ook is er een lijst met aandachtspunten die gebruikt kan worden bij de evaluatie van een behandeling. Deze informatie vind je onder het kopje In de praktijk.  

In de langdurige zorg komen slikproblemen vaak voor. Zo kan het bij volwassenen met een beperking bij 85% van de cliënten voorkomen. De impact van deze problemen is groot voor cliënten, naasten en zorgverleners. Naast de impact op gezondheid, zoals gewichtsverlies of uitdroging, maar ook overlijden, zijn er ook psychosociale gevolgen. Bijvoorbeeld omdat eten en drinken minder plezierig wordt, waardoor mensen minder of niet meer naar activiteiten gaan. Dit kan leiden tot verlies van sociale contacten. 

Omdat slikproblemen vaak niet tijdig onderkend worden, is het belangrijk dat alle zorgverleners weten wanneer zij een deskundig zorgverlener, zoals een logopedist of diëtist, moeten inschakelen. Zo kan een slikprobleem tijdig behandeld worden. De zorg voor cliënten in de langdurige zorg is vaak specifiek en complex. Voor deze groep cliënten was geen specifieke richtlijn voor slikproblemen beschikbaar. Met de komst van deze SKILZ-richtlijn wordt nu ingespeeld op de behoefte aan praktische handvatten voor zorgprofessionals in de langdurige zorg. Met deze richtlijn kunnen we slikproblemen sneller herkennen. Ook kunnen we diagnostiek en behandeling vormgeven in samenwerking met cliënt en naasten. De richtlijn biedt daarvoor een stappenplan om tot een gezamenlijke beslissing te kunnen komen. 

De richtlijn Slikproblemen is gebaseerd op de recente inzichten uit de wetenschap en op ervaringen uit het werkveld (best practices). De SKILZ-richtlijn Slikproblemen gaat in op de volgende onderwerpen:

Specifiek voor de richtlijn Slikproblemen is het ontwikkelde stappenplan voor het maken van een gezamenlijk besluit door zorgprofessional en cliënt voor behandeling van slikproblemen. Hiermee kunnen transparante afwegingen worden gemaakt tussen kwaliteit van leven en veiligheid voor cliënten, zorgverleners en naasten.

Door de gezamenlijke inbreng van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), Vereniging van specialisten ouderengeneeskunde (Verenso), Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk (BPSW), Parkinson NL, Ergotherapie Nederland, Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF) en Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) is de SKILZ-richtlijn voor slikproblemen een feit. De NVD bedankt Ivanka Beerepoot en Marit Stuvel voor hun bijdrage aan de richtlijn.