Marian de van der Schueren & Annemieke van de Riet over onderzoek Dietetics Building the Future

Bijzonder hoogleraar Diëtetiek Marian de van der Schueren en PhD-kandidaat Annemieke van de Riet, praatten tijdens het NVD Jaarcongres de toehoorders bij over het project Dietetics Building the Future. Dit is een onderzoeksinitiatief om de diëtistische aanpak van overgewicht en obesitas, praktisch en nog meer persoonsgericht te maken.

Het is aangetoond dat interventie door een diëtist effectief kan zijn bij patiënten met overgewicht / obesitas. Maar het werkt niet bij iedereen, ook dat is bekend. Om de diëtistische aanpak op dit punt toekomstbestendig te kunnen maken, rijzen dus de vragen, aldus de onderzoeker: Wat werkt? Bij wie? En waarom?

Het samenwerkingsproject Dietetics Building the Future zoekt antwoorden op deze vragen, met als uiteindelijk doel om voor de behandeling van deze patiëntenpopulatie een praktische toolbox te ontwikkelen. De centrale vraag daarbij is: welke componenten zijn nu verantwoordelijk voor succes? En hoe en bij wie kunnen die wanneer worden ingezet?

Bij dit onderwerp en onderzoek is één ding duidelijk, vertelt Marian de van der Schueren: “Alle patiënten hebben een eigen verhaal, geen patiënt is hetzelfde. Dat lijkt – en is! – een open deur. Maar dat maakt de aanpak er niet makkelijker op, want het betekent dat geen een behandeling hetzelfde kan zijn. Dus: hoe breng je alle losse elementen in je behandeling zo met elkaar in verband, dat het voor die ene patiënt goed werkt? Daarom haakt het onderzoek aan op de verschillende componenten waaruit leefstijlinterventies zijn opgebouwd. Binnen de Qualitative Comparative Analysis (QCA) worden dit ‘condities’ genoemd.”

PhD-kandidaat Annemieke van de Riet licht toe: “Voor dit onderzoek hebben we 8 condities benoemd: voedingsadviezen; gedragsverandering; face-to-face of online; één of meer hulpverleners; activiteit; solo of groepsinterventies; aantal consulten en duur; technologie. Die kun je in vele verschillende combinaties toepassen. Dat biedt een schat aan mogelijkheden, maar is ook een ingewikkeld netwerk van alle wegen die naar Rome zouden kunnen leiden.”

Dat er vele wegen naar Rome leiden, werd ook duidelijk in een analyse van 46 consulten in 8 eerstelijns praktijken. Dat leverde een gevarieerd beeld in consultinrichting op, met grote variatie in werkwijzen en tools. “Dit plaatje, in een poging de resultaten samen te vatten, is praktisch onleesbaar, maar dat is ook precies mijn punt,” zegt Annemieke. “Het is een enorme kluwe aan mogelijkheden.”

Ze vervolgde: “We hebben ook gesproken met cliënten over wat zij belangrijk vinden. Daaruit kwam naar voren: advies op maat; de relatie met de diëtist; stok achter de deur; vergroting van kennis; aandacht voor psyche; duidelijke doelen. Al deze resultaten vormden de ingrediënten om de toolbox mee te gaan ontwikkelen.”

Daarvoor werd een co-creatie-groep opgericht met daarin: diëtisten, studenten Communicatie en Multimedia Design, studenten Voeding & Diëtetiek, een procesmoderator en een ontwikkelaar én patiënten. Er werd een praktische oplossing gevonden in het creëren van persona’s: het beschrijven van bepaalde types die ieder hun eigen ideeën, eigenschappen, vaardigheden en kenmerken hebben. Elke cliënt wordt aan de persona gekoppeld die qua ‘type’ het dichts bij hem of haar in de buurt komt. Er werden vervolgens drie prototypes van een toolbox gemaakt, gericht op gedragsverandering met daarbij een visuele uitleg. Deze zullen alle drie in een pilotstudie (bij 50 cliënten in 5 praktijken) worden getest op haalbaarheid en patiënttevredenheid.

Annemieke besluit: “Na een evaluatie zullen wij kiezen voor de beste vorm, en deze verder ontwikkelen.” Marian voegt daar nog aan toe: “En we gaan een e-learning voor diëtisten ontwikkelen om de aanpak van overgewicht en obesitas via deze toolbox in de praktijk te kunnen toepassen.” Alle resultaten van Dietetics Building the Future zijn openbaar en dus voor iedereen te volgen.