Leefstijl komt voor in meeste richtlijnen, maar adviezen kunnen concreter

Bij de integratie van leefstijl in de zorg, moet leefstijl een plek krijgen in de kwaliteitsstandaarden en richtlijnen. Een werkgroep binnen de Coalitie Leefstijl in de Zorg onderzocht de plaats van leefstijl in de huidige richtlijnen. In hoeverre komen leefstijlfactoren daarin aan bod en hoe zijn die adviezen geformuleerd? De NVD was met Marieke Plas, beleidsmedewerker kwaliteit & onderzoek en richtlijnadviseur, vertegenwoordigd in deze werkgroep.

De werkgroep analyseerde 195 richtlijnen over 9 veelvoorkomende ziektebeelden zoals kanker, hart- en vaatziekten en longziekten. Uit de resultaten blijkt dat in 66% van de richtlijnen, adviezen werden gegeven over ten minste één of meerdere leefstijlfactoren. Dit gaat om: beweging, roken, alcohol, voeding, ontspanning en slaap. Marieke Plas leverde een bijdrage aan het analyseren van de NHG-behandelrichtlijnen.

Voedingsaanbevelingen vaak erg algemeen

Marieke: “Veel voedingsaanbevelingen zijn in de huidige richtlijnen nog erg algemeen geformuleerd. Zo staat er bijvoorbeeld ‘Bespreek de rol van voeding met de patiënt’. Dit is een zeer algemene aanbeveling waaruit niet blijkt wat een arts vervolgens moet doen. Gaat het dan om het aanbevelen van de Schijf van Vijf? Of doorverwijzen naar een diëtist?”

Adviezen concreter

Marieke: “Deze analyse is een eerste stap op weg naar eenduidige leefstijlaanbevelingen bij de ontwikkeling of de herziening van richtlijnen. Dit geldt niet alleen voor aanbevelingen  over voeding, maar ook voor andere leefstijlaanbevelingen. Als we leefstijlaanbevelingen concreter formuleren, weet een behandelaar precies wat hij kan bespreken in de behandelkamer. Ook helpt het als meer gewerkt wordt met uniforme terminologie, zodat de patiënt een eenduidig verhaal hoort.”

Vervolgtraject

In een vervolgonderzoek onderzoekt de werkgroep hoe leefstijlaanbevelingen in richtlijnen in de  praktijk worden toegepast. Dit geeft handvatten voor het concreet formuleren van aanbevelingen met betrekking tot voeding en andere leefstijlfactoren. Op deze manier werken we toe naar aanbevelingen die de zorgverleners handelingsperspectief bieden. Hiermee wordt duidelijk welke voedingszorg de zorgverleners moeten geven en wanneer ze naar een diëtist moeten verwijzen. Ook komt er een vervolgtraject om te bepalen hoe om te gaan met de wetenschappelijke onderbouwing voor leefstijlaanbevelingen in richtlijnen.

Integraal Zorgakkoord

In het Integraal Zorgakkoord (IZA) staan concrete afspraken over de rol van gezondheid en leefstijl binnen de zorg. Vanuit de Coalitie Leefstijl in de Zorg wordt gewerkt om uiterlijk 1 januari 2025 leefstijl integraal onderdeel te laten uitmaken van de reguliere zorg voor mensen met een gezondheidsklacht, aandoening of ziekte.