“Ik wil een significante impact op de gezondheidszorg realiseren”

“Er is een groeiende noodzaak voor transities in de zorg, met een sterke focus op preventie om zowel gezondheidsproblemen te voorkomen als complicaties bij mensen met bestaande gezondheidskwesties te vermijden, de zogenoemde zorggerelateerde preventie.”

Deze prangende constatering bracht Harriët Jager-Wittenaar naar voren in haar oratie. Ze sprak deze uit op de Dag van de Diëtist, op 19 september jongstleden, bij het officieel aanvaarden van haar hoogleraarschap aan de Radboud Universiteit, met als leeropdracht Diëtetiek en transmurale voedingszorg. De veranderingen in de zorg vragen volgens de kersverse hoogleraar “om transities van de voedingszorg in brede zin en van de diëtetiek als specifieke beroepsgroep daarbinnen.”

Enkele honderden diëtisten andere belangstellenden waren aanwezig op het symposium dat voorafging aan de inauguratie en bij de oratie zelf. Deze vond plaats in Concertgebouw De Vereeniging in Nijmegen. In haar rede diepte Jager-Wittenaar de transities in de zorg en diëtetiek die ze voor zich ziet verder uit. “Graag neem ik u mee in hoe ik de transities in de diëtetiek en voedingszorg voor me zie en zal ik schetsen voor welke uitdagingen we daarbij staan”, vertelde de hoogleraar, wiens leerstoel mede namens de Nederlandse Vereniging van Diëtisten is mogelijk gemaakt. “Ik zal tevens toelichten welke ambities ik heb met mijn leerstoel Diëtetiek en transmurale voedingszorg en hoe ik die ambities aan de hand van de onderzoeksthema’s wil realiseren.”

Het eerste “grote probleem” dat Jager-Wittenaar aansnijdt in haar oratie is ondervoeding. Het wordt volgens haar nog steeds te laat herkend, “àls het al wordt herkend. Niet alleen zorgprofessionals merken ondervoeding niet altijd op, ook patiënten en ouderen zelf herkennen ondervoeding meestal niet”, zegt ze erover. “De onvoldoende en late herkenning van ondervoeding heeft onder andere te maken met gebrek aan implementatie van voedingsscreening in de eerste lijn.”

Als tweede knelpunt in de huidige voedingszorg noemt Jager-Wittenaar dat voedingsinterventies, inclusief dieetbehandeling door de diëtist, vaak te laat worden gestart. En als derde knelpunt noemt ze het gebrek aan interprofessionele samenwerking in de voedingszorg. “Deze drie knelpunten in de voedingszorg dragen er in belangrijke mate aan bij dat ondervoeding nog steeds veel voorkomt. Wanneer we de genoemde knelpunten in de voedingszorg oplossen, kunnen we zorgen dat minder patiënten en ouderen ondervoed raken en de negatieve gevolgen van ondervoeding worden beperkt.”

Om de knelpunten aan te pakken zijn volgens Jager-Wittenaar dus een aantal transities nodig in de voedingszorg in brede zin, maar ook in de diëtetiek als specifieke beroepsgroep. In haar oratie  benoemt ze er drie, die ze verder toelicht: 1. Een transitie van behandeling van ondervoeding naar preventie van ondervoeding; 2. Een transitie van multidisciplinaire naar interprofessionele samenwerking en 3. Een transitie van intra- of extramurale voedingszorg naar transmurale voedingszorg.

“Vanuit mijn leerstoel zal ik invulling geven aan de verbeterpunten, vanuit de ambitie om de prevalentie van ondervoeding bij patiënten en ouderen terug te dringen”, vervolgt Jager-Wittenaar. “Ik heb echter ook een ambitie voor de beroepsgroep diëtetiek. Vanuit mijn leerstoel wil ik de diëtetiek nog verder academiseren, profileren en positioneren, zowel binnen het Radboudumc, als daarbuiten in de verschillende zorgsettings, landelijk en internationaal. Ik vind het belangrijk dat de diëtist haar onderzoekende houding versterkt en dat elke diëtist bijdraagt aan het vertalen van wetenschappelijk kennis naar de dagelijkse praktijk en andersom: dat knelpunten die in de praktijk worden gesignaleerd zich ook vertalen naar onderzoek en innovaties. Ik wil diëtisten uit alle zorgsettings dan ook inspireren en stimuleren om daarin een nog actievere rol in te nemen. En ik nodig alle diëtisten graag uit voor samenwerking in onderzoek!”

De knelpunten die Jager-Wittenaar signaleert wil ze vanuit haar leerstoel aanvliegen vanuit verschillende invalshoeken van onderzoek. “Samen met mijn onderzoeksgroep binnen de leerstoel Diëtetiek en transmurale voedingszorg werken we aan vijf onderzoeksthema’s, die allemaal met elkaar verbonden zijn: Waardevolle diëtetiek, Interprofessionele samenwerking, Transmurale voedingszorg, Duurzame voeding en Preventie & leefstijl”, aldus Jager-Wittenaar.

Ze geeft tot slot in haar oratie aan dat ze haar werk wil uitvoeren “in nauwe samenwerking met patiënten en ouderen, diëtisten en andere professionals uit de praktijk, en met studenten en docenten uit het onderwijs. Daarbij wil ik dat de meerwaarde van de diëtist nog sterker blijkt uit verbeterde gezondheidsuitkomsten, betere kwaliteit van zorg, verhoogd werkplezier en kostenbeheersing, oftewel, ik wil een significante impact op de gezondheidszorg realiseren.”

In de video is een impressie te zien van de ceremonie rondom de inauguratie van Harriët Jager-Wittenaar.