Hoe gaan we de basiszorg versterken?

Op dit moment wordt door VWS aan verschillende tafels hard gewerkt aan de totstandkoming van een nieuwe Integraal Zorg Akkoord 2023- 2026. Als NVD zijn we samen met onze PPN collegae uitgenodigd om mee te praten over hoe de basiszorg versterkt kan worden. We vinden overigens ook dat wij moeten kunnen meepraten over leefstijl en preventie en over specialistische zorg.

IZA is de opvolger van de Bestuurlijke Afspraken Paramedische Zorg, maar dan in een andere vorm. Niet meer per sector afspraken maken, maar rondom thema’s verschillende (zorg) partijen aan elkaar verbinden om zo samen tot goede zorg te komen. Er worden nu gesprekken gevoerd over de mogelijke invoering van het IZA. Het IZA moet volgens VWS een antwoord geven op de maatschappelijke opgave: hoe goede toegankelijke zorg te blijven verlenen aan iedereen die dat nodig heeft, met minder (meer) zorgverleners.

We stuurden VWS een antwoord op de vraag hoe de basiszorg versterkt kan worden.

1. Zonder inzet van paramedici worden de huisarts, apotheker en wijkverpleging niet ontlast, vindt er geen substitutie van zorg plaats en ook geen zorggerelateerde- en geïndiceerde preventie, waarmee zorg kan worden voorkomen.

2. Paramedici zijn van grote betekenis op alle IZA thema’s
We zijn van mening dat paramedici en zeker diëtisten van groot belang zijn op alle IZA thema’s. Paramedici kunnen (samen met wijkverpleegkundigen) taken overnemen van medisch specialisten en huisartsen. Met hun medische basiskennis, kennis van hun vakgebied, aangevuld met kennis van de psyche/gedragsverandering, zijn ze hiervoor adequaat toegerust.

Een bijkomend voordeel is dat paramedici in de eerste lijn wonen en werken, dichtbij mensen in de wijk. Zo kan de lang verwachte juiste zorg op de juiste plek in gang worden gezet.

3. Samenwerken in zorgnetwerken
De oplossing voor het versterken van de basiszorg ligt voor de hand. Breng huisarts, paramedici, wijkverpleegkundige, apotheker en idealiter welzijnswerkers samen in een fysiek of virtueel lokaal zorgnetwerk waarin zij samen als gelijkwaardige partners de beste multidisciplinaire zorg organiseren voor de patiënt. Lokaal kan een dorp of wijk zijn. Zij kunnen daarbij één aanspreekpunt organiseren voor de tweede lijnszorg zodat efficiënte communicatie- en delegatielijnen ontstaan. En uiteraard zullen lokale multidisciplinaire zorgnetwerken verschillen in samenstelling als gevolg van de zorgvraag van de populatie in de wijk.  Ook dienen deze zelfde partijen vertegenwoordigd te zijn in een regionaal samenwerkingsverband waar de inrichting/organisatie van de toekomstige zorg wordt besproken. Idealiter zijn alle lokale zorgnetwerken uit een regio onderdeel van het regionaal samenwerkingsverband.

Nu worden er meerdere regio-indelingen gehanteerd. Ons voorstel is om een regio afbakening te koppelen aan een doel. Dat kan substitutie of preventie zijn, het ontlasten van huisartsen en medisch specialisten, maar ook het leveren van een bijdrage aan acute pandemische zorg.  Daarmee ontstaan mogelijk meerdere regionale samenwerkingsverbanden waar de partijen in de basiszorg aan deelnemen. Op deze manier wordt het mogelijk om afspraken te maken met elkaar over de zorg aan patiënten nu en in de toekomst. Er ontstaan aanspreekpunten en tafels waaraan deze afspraken kunnen worden gemaakt en waarbij geen dominantie ontstaat van een van de partijen. Onze stellige overtuiging is dat we alleen met alle partijen onze vurig gewenste transformatie op de IZA thema’s kunnen realiseren.

(Huis)Artsen, paramedici, wijkverpleegkundigen en apothekers vormen samen de kern van een lokaal zorgnetwerk en zijn in onze ogen de binnenring voor de aanstaande besprekingen en onderhandelingen over de inrichting van de basiszorg.

4. Goede randvoorwaarden
Laten we samenwerken, ieders rol en kennis benutten als gelijkwaardige partners. De onderliggende praktijkstructuren kunnen divers zijn en blijven zolang praktijken onderdeel uitmaken van de samenwerking in het zorgnetwerk in de wijk. Voldoende tijd en vergoeding voor zorgverlening zijn uiteraard een randvoorwaarde voor alle partijen, aangevuld met voldoende vergoede tijd om de samenwerking en organisatie daarvan te laten slagen.

In onze reactie roepen we op om de paramedische organisaties ook input te laten leveren bij de andere thematafels. Ook daar hebben we wat in te brengen zoals: regionale samenwerking, waarde-gedreven zorg in samenspraak met de patiënt, arbeidsmarktinitiatieven, preventie en leefstijlgeneeskunde, het ontzorgen van zorgverleners, digitalisering en gegevensuitwisseling. Paramedici mogen hier niet bij ontbreken en spelen hierin een cruciale rol als we echt tot oplossingen willen komen.  Vanuit de diëtetiek is participatie op alle onderdelen van zorg belangrijk; een optimale voedingstoestand voorkomt zorg of ondersteunt andere zorg.