Herziene NHG-Standaard Obesitas
Donderdag 30 oktober 2025
De herziene NHG-Standaard Obesitas (2025) beschrijft duidelijker welke rol de huisarts heeft bij het vaststellen en behandelen van obesitas bij kinderen en volwassenen. De standaard besteedt meer aandacht aan de verschillende oorzaken van obesitas en aan wat haalbaar is binnen de huisartsenpraktijk.
In de nieuwe standaard is slechts beperkt plaats voor gewichtsreducerende medicatie. Het voorschrijven hiervan valt onder het extra aanbod en is alleen een optie bij specifieke patiëntgroepen.
Rol van de huisarts bij obesitas
In Nederland heeft de helft van de volwassenen en 15% van de kinderen overgewicht of obesitas. Omdat obesitas een chronische aandoening is die kan leiden tot uiteenlopende gezondheidsproblemen, zijn preventie en behandeling essentieel.
De herziene standaard maakt duidelijk wat wél en niet tot de taken van de huisarts behoort.
- Preventie van overgewicht hoort daar niet bij.
- Gewichtsreducerende medicatie wordt gezien als aanvullend aanbod.
Gewichtsreducerende medicatie bij volwassenen
Er is veel aandacht voor medicijnen die helpen bij gewichtsverlies. Het bewijs voor de effectiviteit en veiligheid daarvan is echter nog beperkt.
Uit recente onderzoeken blijkt dat GLP-1- en GLP-1/GIP-agonisten op korte termijn gewichtsverlies kunnen geven, maar over de langetermijneffecten bestaat nog onzekerheid. De meeste onderzoeken betroffen mensen met een BMI ? 35, die daarnaast deelnamen aan een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI).
De NHG-Standaard adviseert dat de huisarts medicatie alleen overweegt bij volwassenen met:
- een BMI > 35 met gewichtsgerelateerde comorbiditeit, of
- een BMI > 40.
Voorwaarde is dat de patiënt minstens een jaar gemotiveerd aan een GLI heeft deelgenomen, daarbij minimaal 10% gewicht is verloren, én bereid is de leefstijlinterventie voort te zetten. De voorkeursmiddelen zijn liraglutide, semaglutide en naltrexon/bupropion.
Aandacht voor onderliggende oorzaken
De herziene standaard erkent dat obesitas vaak meerdere oorzaken heeft. Waar eerder vooral leefstijl centraal stond, wordt nu ook gekeken naar andere factoren zoals:
- Eetbuistoornissen,
- Traumatische ervaringen,
- Gewichtsverhogende medicatie,
- Hormonale of genetische oorzaken.
De huisarts kan hiervoor gebruikmaken van checkoorzakenovergewicht.nl om snel inzicht te krijgen in mogelijke achterliggende factoren.
Kinderen met obesitas
Bij kinderen ligt de eerste signalering van overgewicht meestal bij de jeugdgezondheidszorg (JGZ). Ook de huisarts heeft een signalerende rol en verwijst zo nodig door naar de JGZ, het wijkteam of een kinderarts.
Wat betekent de herziening voor diëtisten?
In de vorige NHG-Standaard werd leefstijlaanpak – voeding, beweging en gedragsverandering – als kern van de aanpak genoemd. De rol van de diëtist was toen vooral impliciet: voeding maakte vanzelfsprekend deel uit van de behandeling.
In de herziene standaard van 2025 wordt de diëtist expliciet genoemd als onderdeel van een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) en binnen de samenwerking met andere zorgverleners. Dat versterkt de zichtbaarheid van de diëtist en onderstreept het belang van een multidisciplinaire aanpak bij obesitaszorg.
Voor diëtisten betekent dit: er ligt een duidelijke kans om samen met huisartsen en andere professionals de zorg voor mensen met obesitas beter op elkaar af te stemmen.
Lees de herziene NHG-Standaard Obesitas en bespreek binnen je samenwerkingsverband welke afspraken jullie kunnen maken over verwijzing en samenwerking.