Gelijkheid creëren in voedingszorg
Dinsdag 7 juni 2022
Half mei organiseerde het Deense ONCA (Optimal Nutritional Care for All)* een fysiek congres voor de deelnemers uit de 19 aangesloten landen. ONCA ondersteunt nationale beroepsverenigingen, verenigingen en patiëntengroepen in de volksgezondheid en de gezondheidszorg om screening op voedingsrisico’s en optimale voedingszorg te implementeren. Het thema van het congres was Creating Equality in Nutritional Care. Marteke van Beek, teamleider van het NVD-team KKOI (Kennis, Kwaliteit, Onderzoek & Innovatie) was erbij. Lees haar verslag.
Het ochtendprogramma, dat bestond uit bijdragen van verschillende Deense onderzoekers, gaf inzicht in de organisatie van de Deense gezondheidszorg. Marteke: ”De Deense gezondheidszorg is echt heel anders dan die bij ons, maar de risico’s op en de diagnose van ziekte gerelateerde ondervoeding op eenzelfde manier bestaan als bij ons.”
Highlights, best practices en take home messages waren:
- We sturen nog teveel op proces en te weinig op uitkomsten.
- Onaangekondigde audits werken, net als het instellen van prestatie-indicatoren of verbeterdoelen.
- Multidisciplinaire benadering is noodzakelijk, ook in het sociaal domein.
- Waar mogelijk gebruik maken van elkaars patiëntgegevens voor een behandeling, maar ook om als data te gebruiken in onderzoek.
- Niet alle zorg past in een groep; vaak heeft individuele benadering een beter resultaat.
- Richtlijnen zijn goed, maar implementeren is beter. Er is educatie nodig hoe deze te gebruiken, om alle betrokken professionals, maar ook de patiënten zelf en hun mantelzorgers mee te laten doen.
Voedingsbeleid tussen opname en ontslag
Recent is een studie gepubliceerd in Clinical Nutrition over het (ontbrekende) voedingsbeleid tussen opname in een ziekenhuis en ontslag naar huis. Tina Munk nam ons na de lunch mee in de resultaten van haar onderzoek.
Belangrijke items uit het onderzoek:
- Minder gewichtsverlies
- Hogere kwaliteit van leven
- Betere resultaten van fysieke testen
- Minder heropnames
- Lagere mortaliteit met een besparing van €3000 per patiënt
Naar aanleiding van de resultaten uit het onderzoek heeft de Deense Gezondheidsraad een nieuwe richtlijn opgesteld, waarin is opgenomen dat:
- bij ontslag van een patiënt ook een voedingsplan moet zijn opgesteld,
- dat betrokken mede-behandelaren in de eerste lijn op de hoogte moeten zijn van het plan, net als de mantelzorgers
- dat nog minimaal 2 consulten bij een diëtist plaatsvinden na de opname.
Zie ook https://www.kenniscentrumondervoeding.nl/ voor de Nederlandse situatie.
Bewustwording
Er waren ook bijdragen uit Spanje, over Nutrition Education in Medical Schools; uit Zweden, over economische waardes en over het feit dat in de nieuwe ICD-11 tot nu toe maar 1 item gaat over ondervoeding; en uit Nederland door Anne Slotegraaf over haar onderzoek over paramedische herstelzorg bij COVID-19. Hierover wordt zeer binnenkort een eerste publicatie verwacht. Er was ook aandacht voor het feit dat Voedingszorg een mensenrecht is, maar dat wereldwijd helaas velen deze zorg niet of onvoldoende krijgen. De dag werd afgesloten over de noodzakelijke politieke en publieke bewustwording. Blijf het noemen bij al je stakeholders en zoek medestanders.
Dag 2 begon met een kort verslag van de patiëntensessie van dag 1. Dit leverde vooral op dat we overal, in alle onderzoeken en vervolgprojecten, de patiënt niet moeten vergeten en ook niet te laat moeten betrekken.
Overige highlights, best practices en take home messages van dag 2 waren:
- Betrek ook patiënten bij congressen en webinars; in de organisatie en als deelnemers.
- Laten we vooral ook meer gebruik maken van elkaars aanbevelingen, beleidsstukken, filmpjes en materialen voor bijvoorbeeld een Malnutrition Awareness Week. Bijna elk land kiest een ‘eigen’ week in het jaar, maar laten we gebruik maken van elkaars knowhow.
Implementeren van resultaten
Meer data verzamelen is niet altijd nodig. We kunnen ook meer data van elkaar gebruiken als het mogelijk is, maar vooral aan de slag gaan met het implementeren van de resultaten. Niet alleen onderzoeksgroepen verbonden aan universiteiten hebben data, ook de industrie. De kosten voor implementatie zouden idealiter binnen het onderzoek moeten vallen, of snel daarna met een vervolg gerealiseerd moeten kunnen worden.
Politiek gezien zouden we ondervoeding onderdeel moeten maken van patiëntveiligheid.
Aan het eind van het congres kwamen nog 3 mooie voorbeelden voorbij:
- de bewezen waarde van voeding binnen de behandeling van kanker
- de meerwaarde van de diëtist bij voedingsproblemen rondom de behandeling van kanker
- de bewezen economische voordelen van een goede voedingstoestand bij ziekte.
Kortom: voldoende inspiratie om ook in Nederland mee aan de slag te gaan en te blijven.
* De campagne Optimal Nutritional Care for All (ONCA), gelanceerd in 2014, ondersteunt nationale beroepsverenigingen, verenigingen en patiëntengroepen in de volksgezondheid en de gezondheidszorg in 19 landen om screening op voedingsrisico’s en optimale voedingszorg te implementeren. De European Nutrition for Health Alliance (ENHA) geeft structuur, coördineert, inspireert en faciliteert.