Hoopvol dat besluiten met lef goed gaan uitpakken

In het nieuwe hoofdlijnenakkoord tussen de fracties van PVV, VVD, NSC en BBB zijn ‘met hoop, lef en trots’ de plannen opgetekend die de partijen ten uitvoer willen brengen in de komende jaren. Als Nederlandse Vereniging van Diëtisten zien we inderdaad maatregelen die hoopgevend zijn, tegelijkertijd missen we richting. Een aantal maatregelen zijn zorgwekkend.

Diëtetiek in de eerste lijn valt onder de basiszorg, maar er is ook sprake van een eigen risico. De halvering van  het eigen risico in 2027, zoals de coalitie voorstelt, is niet alleen een lastenverlichting, maar ook belangrijk om preventie beter te borgen. De drempel om diëtistische zorg in te zetten wordt hiermee verlaagd. Met die diëtistische zorg kunnen we zwaardere zorg voorkomen of verplaatsen. We zien dat de aandacht voor de versterking van de eerste lijn in lijn is met de ingezette beweging waar wij als NVD met en namens de paramedische sector intensief aan hebben meegewerkt. En daar werken we nog steeds volop aan mee vanuit de Visie op de Eerste lijn, Organisatiegraad Paramedische Zorg en het ondersteunen van de monodisciplinaire diëtistennetwerken in de regio.

De coalitie pleit  voor meer preventie. Dat is hoopgevend omdat juist diëtisten een belangrijke rol spelen bij het voorkomen van zorg.  Opvallend is echter dat in de budgettaire bijlage bij het hoofdlijnenakkoord fors gesneden wordt in de publieke gezondheidszorg en de subsidies voor een gezonde leefstijl. Hoe dat gaat uitpakken is nog niet bekend, maar we pleiten ervoor om de ‘good practices’  te continueren. Denk bijvoorbeeld aan de aanpak voor kinderen en de netwerkaanpak overgewicht en obesitas. Alle programma’s die daarnaast ook kennis hebben opgehaald over hoe sociale netwerken succesvol kunnen zijn,  zijn waardevol omdat we het juist in de samenleving zelf meer moeten gaan oplossen met elkaar. Meer geld voor mantelzorgers hoort daar overigens ook bij. Een transformatie van de GLI zien wij als hard nodig omdat niet alle programma’s voldoende resultaat bieden. Meer specialistische GLI’s binnen de basiszorg is een logische doorontwikkeling.

Het korten op aandoening-specifieke gezondheid is alarmerend, want hier valt bijvoorbeeld de financiering van valpreventie onder. We gaan ervanuit dat deze elders wordt ondergebracht. Er staat namelijk ook in het akkoord dat er fors geïnvesteerd gaat worden in de ouderenzorg. Daarbij moet ondervoeding veel meer centraal komen te staan als onderschat en ondergewaardeerd probleem. 25% van de ouderen in de thuiszorg is immers ondervoed en dat is in alle gevallen acute zorg die nu niet, niet op tijd of onvoldoende geleverd wordt.  In de plannen moet een Nationale Agenda Ondervoeding komen. Daar willen we als NVD de komende jaren onze schouders onder zetten, samen met onze partners in het veld. Het aanpakken van ondervoeding levert per direct minder valpartijen en dus ziekenhuisopnames op.

Het gebrek aan financiële dekking geldt ook voor de aanpak van het personeelstekort in de zorg. Voor de NVD is dit alarmerend. In de financiële uitwerking blijkt namelijk dat er in plaats van investeringen juist middelen worden weggehaald. Het is juist deze financiering die voor paramedici cruciaal is. Hier wordt onder meer het aanleren van digitale vaardigheden mee bekostigd. Er zijn nauwelijks andere bronnen voor de paramedische sector, terwijl deze de komende jaren zo belangrijk wordt om de zorg te versterken. Verder zien we ook dat er wordt bezuinigd op wetenschap en innovatie. Daardoor is er minder ruimte voor (nieuwe) kennis rondom vraagstukken als: ‘Hoe blijven mensen langer gezond? Hoe houden we de zorg betaalbaar? Hoe zorgen we voor voldoende personeel in een vergrijzende maatschappij? Hoe maken we gepast gebruik van wetenschappelijke en technische innovaties om gezonde en zieke mensen op maat te bedienen?’ Zonder investeringen in meer onderzoek voor de paramedische sector kunnen we onze belangrijke rol niet voldoende invullen.

Als NVD realiseren we ons dat het hoofdlijnenakkoord de komende tijd verder geconcretiseerd moet worden. Voeding moet meer centraal komen te staan en niet meer verstopt binnen leefstijl. Het heeft impact op welzijn, gezondheid, ziekte, milieu en onze economie. Het speelt op veel politieke onderwerpen een rol. Voeding is meer dan alleen gezond eten, het is de basis van leven voor elke Nederlander. We hopen dat we, samen met de coalitiepartijen, door beslissingen te nemen met lef, we na vier jaar met trots kijken naar een zorgsector die betaalbaar, toegankelijk en bereikbaar is gebleven voor iedereen.