Ga door naar hoofdcontent
misc/arrow-dots-black Richtlijnenmisc/arrow-dots-blackRichtlijnen nierziekten
Overzicht richtlijnen

Richtlijnen nierziekten

Initiatief
Laatst beoordeeld
Diverse organisaties
1 september 2020

Algemeen

RichtlijnOntwikkelaar / eigenaarDoelgroepOntwikkeljaar
Factsheet NierziektenDiëtisten Nierziekten Nederland (DNN)Multidisciplinair2018
Kwaliteitsnormen voor de diëtist met aandachtsgebied nierziekten (kwaliteitsregistratie)Diëtisten Nierziekten Nederland (DNN)Multidisciplinair2020
EBPG Guideline on NutritionEuropean Best Practice Guidelines (EBPG)Diëtisten2007

Diabetische nefropathie

RichtlijnOntwikkelaar / eigenaarDoelgroepOntwikkeljaar
Multidisciplinaire richtlijn Diabetische nefropathieNederlandse Internisten vereniging en CBO.
Nederlandse Internisten Vereniging (NIV) initieert update		Multidisciplinair2020

Chronische nierschade (CNS)

RichtlijnOntwikkelaar / eigenaarDoelgroepOntwikkeljaar
Multidisciplinaire richtlijn PredialyseNederlandse federatie voor Nefrologie (NfN).
Nederlandse Internisten Vereniging (NIV) initieert update		Multidisciplinair2011, in herziening
Richtlijn Diagnostiek en Behandeling van patiënten met Chronische NierschadeNHG, Nederlandse Internisten Vereniging (NIV/NFN)Multidisciplinair2009
Richtlijn Chronische nierschade (CNS)Nederlands Huisartsen Genootschap en de Nederlandse Internisten VerenigingMultidisciplinair2018
NHG Standaard Chronische nierschadeNHGHuisartsen2018
Multidisciplinaire richtlijn Nierfunctievervangende behandelingNederlandse Internisten Vereniging (NIV)Multidisciplinair2016
Multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en beleid bij volwassenen met Chronische nierschade
Vervangt Richtlijn voor de behandeling van patiënten met Chronische nierschade (CNS) – NIV/NfN 2009		Diëtisten Nierziekten Nederland (DNN)Diëtisten2018
Dieetbehandelingsrichtlijn Chronische nierinsufficiëntie2010 UitgeversDiëtisten2007
Dieetbehandelingsrichtlijn Dieet bij chronische nierschade. Vervangt bovenstaande.Dietisten Nierziekten Nederland (DNN)Diëtisten2019
Expert Working Group report on nutrition in adult patients with renal insufficiency (part 1 of 2)ESPENMultidisciplinair2000
Expert Working Group report on nutrition in adult patients with renal insufficiency (part 2 of 2)ESPENMultidisciplinair2000
Dieetbehandelingsrichtlijn chronische nierschade-addendum Cystenieren (ADPKD)Diëtisten Nierziekten Nederland (DNN)Diëtisten2016
Clinical Practice Guidelines for Nutrition in Chronic Kidney DiseaseNational Kidney Foundation (NKF), KDIGO (Kidney Disease: Improving Global Outcomes)Diëtistenconcept 2019
KDIGO clinical practice guideline for the diagnosis, evaluation, prevention and treatment of chronic kidney disease-mineral and bone disorderKidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO), CKD-MBD Work GroupMultidisciplinair2017

Chronische nierschade – dialyse algemeen

RichtlijnOntwikkelaar / eigenaarDoelgroepOntwikkelaar
Richtlijnen bij chronische nierinsufficiëntie; inclusief richtlijnen Voeding bij hemodialyse, Vitaminesuppletie, Voeding bij peritoneale dialyse, Voeding bij chronisch nierfalenNederlandse federatie voor Nefrologie (NFN)Multidisciplinair2014
Dieetbehandelingsrichtlijn Terminale nierinsufficiëntie: hemodialyse en peritoneaal dialyse2010 UitgeversDiëtisten2005
Dieetbehandelingsrichtlijnen Dieet bij chronische nierschade, Dieet bij hemodialyse en Dieet bij peritoneale dialyse – addendum Nutritional AssesmentDiëtisten Nierziekten Nederland (DNN)Diëtisten2019
Evidence?based guidelines for the protein requirements of adults undergoing maintenance haemodialysis or peritoneal dialysisBritish Dietetic AssociationDiëtisten2013
Position paper Interdialytic Weight GainDiëtisten Nierziekten Nederland (DNN)Diëtisten2016

Chronische nierschade – hemodialyse (HD)

RichtlijnOntwikkelaar / eigenaarDoelgroepOntwikkelaar
Dieetbehandelingsrichtlijn Dieet bij hemodialyse -addendum Intradialytische parenterale voeding (IDPN)Diëtisten Nierziekten Nederland (DNN)Diëtisten2019

Chronische nierschade – peritoneale dialyse (PD)

RichtlijnOntwikkelaar / eigenaarDoelgroepOntwikkelaar
Dieetbehandelingrichtlijn Dieet bij peritoneale dialyse (inclusief achtergrondinformatie)
Vervangt 2010 Uitgevers. Dieetbehandelings-richtlijn Terminale nierinsufficiëntie: hemodialyse en peritoneaal dialyse 2005		Diëtisten Nierziekten Nederland (DNN)Diëtisten2020

Chronische nierschade – niertransplantatie

RichtlijnOntwikkelaar / eigenaarDoelgroepOntwikkelaar
Dieetbehandelingsrichtlijn 2010 Uitgevers Niertransplantatie2010 UitgeversDiëtisten2008
Zorgstandaard Nefrotisch syndroomVereniging Samenwerkende Ouder- en Patiëntenorganisaties (VSOP) en Nierpatiënten Vereniging Nederland (NVN)Multidisciplinair2013
Dieetbehandelingsrichtlijn Dieet bij nefrotisch syndroomDiëtisten Nierziekten Nederland (DNN)Diëtisten2018

Palliatieve zorg bij eindstadium nierfalen

RichtlijnOntwikkelaar / eigenaarDoelgroepOntwikkeljaar
Palliatieve zorg bij eindstadium nierfalenIKNL en PAZORIMultidisciplinair2017

Zwangerschap en nierziekten

RichtlijnOntwikkelaar / eigenaarDoelgroepOntwikkeljaar
Multidisciplinaire richtlijn Nierziekte en zwangerschapDe Nederlandse Internisten Vereniging (NIV), Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG)Multidisciplinair2020/2021

Urinewegstenen (urolithiasis)

RichtlijnOntwikkelaar / eigenaarDoelgroepOntwikkeljaar
Evidence-based richtlijn diagnostiek, behandeling en follow-up van nierstenenNederlandse Vereniging voor Urologie (NVU)Urologische beroepsgroep2014
Dieetbehandelingsrichtlijn Dieet bij (recidiverende) calciumoxalaatstenenDiëtisten Nierziekten Nederland (DNN)Diëtisten2016, update 2020
Dieetbehandelingsrichtlijn Urolithiasis2010 UitgeversDiëtisten2012
UrolithiasisEuropean Association of UrologyMultidisciplinair2019

Urineweginfecties

RichtlijnOntwikkelaar / eigenaarDoelgroepOntwikkeljaar
Standaard UrineweginfectiesNHGHuisartsen2013
Urineweginfecties bij volwassenenNederlandse Vereniging voor Urologie (NVU)Multidisciplinair, 2e lijn2020

Kindernefrologie

RichtlijnOntwikkelaar / eigenaarDoelgroepOntwikkeljaar
Dieetbehandelingsrichtlijn: dieetadviezen bij kindernefrologieWerkgroep kindernefrologie van de KODAZ (kinderdiëtisten overleg diëtisten academische ziekenhuizen) en DNN (Diëtisten Nierziekten Nederland)Diëtisten2015
Dieetbehandelingsrichtlijn Chronische nierinsufficiëntie bij kinderen2010 UitgeversDiëtistenin voorbereiding
KDOQI Clinical Practice Guideline for Nutrition in Children with CKD: 2008 UpdateKDOQMultidisciplinair2008
Energy and protein requirements for children with CKD stages 2-5 and on dialysis–clinical practice recommendations from the Pediatric Renal Nutrition TaskforcePaediatric Renal Nutrition Taskforce, European Society for Paediatric Nephrology (ESPN) en International Pediatric Nephrology Association (IPNA)Multidisciplinair2019
The dietary management of calcium and phosphate in children with CKD stages 2-5 and on dialysis—clinical practice recommendation from the Pediatric Renal Nutrition TaskforcePaediatric Renal Nutrition Taskforce, European Society for Paediatric Nephrology (ESPN) en International Pediatric Nephrology Association (IPNA)Multidisciplinair2019

Jicht

RichtlijnOntwikkelaar / eigenaarDoelgroepOntwikkeljaar
Dieetbehandelingsrichtlijn 18. Jicht2010 UitgeversDiëtisten2017
Inhoudsopgave
Algemeen
Diabetische nefropathie
Chronische nierschade (CNS)
Chronische nierschade – dialyse algemeen
Chronische nierschade – hemodialyse (HD)
Chronische nierschade – peritoneale dialyse (PD)
Chronische nierschade – niertransplantatie
Palliatieve zorg bij eindstadium nierfalen
Zwangerschap en nierziekten
Urinewegstenen (urolithiasis)
Urineweginfecties
Kindernefrologie
Jicht

Deze inventarisatie is uitgevoerd door:

  • ir. Caroelien Schuurman
  • Hinke Kruizenga
  • Wendy van Koningsbruggen
  • Wineke Remijnse – Meester