Kijken naar koolhydraten als je diabetes hebt

Koolhydraten spelen een belangrijke rol bij diabetes, maar hoe leg je uit wat koolhydraten zijn, waar ze in zitten, en welke producten met koolhydraten je beter wel of juist niet kunt gebruiken? En hoe tel je koolhydraten? En hoe geef je advies als iemand de Nederlandse taal niet goed kent?

Diëtist Corien Maljaars stuurde het idee om uitlegvideo’s over koolhydraten voor mensen met diabetes te maken in naar Het Beste Diabetesidee van het Diabetes Fonds. Doordat ze de prijs won, kon ze mede hierdoor de video’s maken. Mensen die diabetes hebben, laaggeletterd zijn of in de diabeteszorg werken, dachten mee.

“De taal van de teksten is eenvoudig”, zegt Corien erover. “De video’s zijn ondertiteld in het Nederlands en de tekst is te horen in het Nederlands, Engels, Turks of Arabisch. Overigens bekijken ook veel mensen die wel goed (Nederlands) kunnen lezen liever video’s dan dat ze teksten lezen. Bovendien onthouden mensen veel meer als iets in beeld én tekst gepresenteerd wordt dan wanneer het alleen mondeling of schriftelijk gegeven wordt.”

Uit een inventarisatie onder diabetesprofessionals en mensen met diabetes bleek volgens Maljaars dat er veel misverstanden over koolhydraten zijn. “De kans is groot dat jij ook wel eens een koolhydraateetdagboekje terugkrijgt waarin calorieën in plaats van koolhydraten zijn ingevuld (of waarin niets ingevuld is omdat iemand niet begrijpt wat hij moet invullen)”, zegt Maljaars. “In de video’s wordt dit, en nog veel meer, uitgelegd.”

Maljaars maakte twaalf video’s die geschikt zijn voor kinderen en volwassenen die diabetes hebben, zowel voor type 1 als type 2. De inhoud is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn diabetes. De kwaliteit van de producten die koolhydraten bevatten krijgt veel aandacht. Het lezen van het etiket wordt uitgelegd, en in de Nederlandstalige serie krijg je uitgebreide uitleg over het gebruik van de Eetmeter. “Je krijgt ook veel praktische tips als het gebruik van een maatschepje om bijvoorbeeld de gewenste hoeveelheid rijst of couscous af te meten. Aan het eind van ieder filmpje volgen enkele vragen met daarna het antwoord. Zo krijg je de belangrijkste informatie nog een keer op een andere manier”, aldus Maljaars.

Alle video’s zijn gratis te bekijken op www.kijkennaarkoolhydraten, je hoeft daarvoor niet in te loggen. Je kunt hier ook 55 praatplaten gratis downloaden. Je kunt de platen digitaal gebruiken of printen en tijdens het consult gebruiken. Op de platen zijn dezelfde onderwerpen en plaatjes gebruikt als in de video’s. De praatplaten zijn financieel mogelijk gemaakt door de voormalige Stichting DNO Diabetesdiëtist, zie netwerkdiabetesdietist.nl.

Ook al zijn de video’s helder, volgens Maljaars blijft een persoonlijk advies door een diëtist (en andere leden diabetesteam) zeker nodig. In de video’s wordt hier dan ook regelmatig op geattendeerd. Het diabetesteam kan verwijzen naar de video die voor de patiënt op dat moment belangrijk is.