Remissie mogelijk als behandeluitkomst diabetes type 2

Leefstijlverandering kan voor mensen met diabetes type 2 (DM2) méér betekenen dan alleen een betere glucosewaarde. In sommige gevallen kan medicatie worden afgebouwd of zelfs gestopt. In zo’n situatie spreken we van remissie van diabetes.

De Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) vindt dat deze uitkomst een volwaardige plek moet krijgen in de behandeling van volwassenen met DM2. Dat staat in het nieuwe standpunt ‘Remissie als een behandeluitkomst bij volwassenen met DM2’. De NVD is lid van de NDF en aangesloten bij de werkgroep die het standpunt heeft opgesteld.

Remissie betekent dat iemand met DM2 gedurende minimaal drie maanden een nuchtere glucosewaarde onder de 7 mmol/L én een HbA1c onder de 48 mmol/mol heeft, zonder gebruik van bloedglucoseverlagende medicatie. Dat is niet hetzelfde als genezing: er is nog steeds een kans op terugval. Wanneer medicatie wel afgebouwd is, maar nog nodig blijft, spreken we van gedeeltelijke remissie, ook wel ‘omkeren’ of ‘reversie’ genoemd.

Remissie is vooral haalbaar bij mensen met een korte diabetesduur (minder dan zes jaar), waarbij overgewicht – in het bijzonder buikvet – een grote rol speelt. Gewichtsverlies van meer dan 10-15% van het lichaamsgewicht vergroot de kans op blijvende remissie. Daarbij is het behouden van spiermassa essentieel: spierweefsel helpt bij een goede glucoseregulatie.

Bij sommige mensen is remissie niet mogelijk, bijvoorbeeld bij een ernstige bètacelstoornis of een genetische vorm van diabetes. Ook bij mensen met een korte levensverwachting of bij kwetsbare ouderen is remissie doorgaans geen behandeldoel. Toch geldt ook voor deze groepen: verbetering van de metabole gezondheid blijft zinvol.

Diëtisten spelen een sleutelrol in het begeleiden van mensen met DM2, ook richting remissie of gedeeltelijke remissie. Het gaat niet alleen om afvallen, maar om gerichte leefstijlbegeleiding: vetmassa verminderen, spiermassa behouden, en werken aan het volhouden van veranderingen op de lange termijn.

Diëtisten maken samen met de persoon met diabetes en andere zorgverleners een behandelplan op maat. Daarbij worden wensen, doelen én medische mogelijkheden afgewogen. Remissie wordt zo onderdeel van ‘samen beslissen’ in de spreekkamer.

De NDF pleit ervoor om remissie en gedeeltelijke remissie als mogelijke behandeluitkomst op te nemen in de richtlijnen voor mensen met DM2 die te maken hebben met overgewicht rond de buik. Leefstijl verdient een vaste plek in de behandeling en diëtisten zijn onmisbaar om die leefstijlverandering ook echt werkbaar te maken.