Supermarkten belonen voor promotie gezonde voeding

De Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) adviseert een vernieuwende aanpak om de volksgezondheid in Nederland te verbeteren. In het rapport “Gezond in de bonus”, dat vandaag aan staatssecretaris Vincent Karremans (Jeugd, Preventie en Sport) is overhandigd, pleit de RVS voor een bonus-malussysteem. Dit financiële systeem moet supermarkten belonen voor de verkoop van gezonde producten en ontmoedigen ongezond aanbod te promoten.

Met 79% van het huidige supermarktaanbod buiten de Schijf van Vijf en voorspellingen van het RIVM dat in 2050 64% van de Nederlanders overgewicht zal hebben, is de urgentie groot, aldus de raad. Ongezonde voeding veroorzaakt jaarlijks 13.000 sterfgevallen en kost de samenleving meer dan 6 miljard euro. Aangezien twee derde van het voedsel in supermarkten wordt gekocht, ziet de RVS supermarkten als cruciale schakels in het stimuleren van een gezonder eetpatroon.

Het voorgestelde systeem beloont supermarkten die het aandeel gezonde producten in hun assortiment en omzet vergroten. Tegelijkertijd worden ketens met een groot aandeel ongezonde producten belast. Door gezonde producten prominenter in de schappen te plaatsen, kunnen supermarkten zowel consumenten als producenten aanmoedigen gezondere keuzes te maken.

De RVS benadrukt in het advies dat de implementatie zorgvuldig moet gebeuren, met oog voor de juridische, economische en praktische implicaties. Een adviescommissie met experts uit diverse disciplines zou de vormgeving van het systeem moeten begeleiden.

Een struikelblok is de definitie van wat “gezond” precies is. Hoewel sommige supermarkten al rapporteren over hun aandeel gezonde producten, zoals omzetcijfers gebaseerd op de Schijf van Vijf of Nutri-Score A en B, ontbreekt een eenduidige standaard. De RVS pleit voor één uniforme maatstaf en structurele rapportage.

Uiteindelijk zou het systeem, na een leerfase, moeten worden uitgebreid naar andere verkopers van voedingsmiddelen, zoals fastfoodketens en horecagelegenheden. Dit draagt bij aan een alomvattende gezonde voedselomgeving. Met deze aanpak hoopt de RVS niet alleen obesitas en gerelateerde ziektes terug te dringen, maar ook de maatschappelijke kosten van ongezonde voeding structureel te verlagen.

Voor diëtisten onderstreept dit rapport het belang van samenwerking tussen beleid, retail en gezondheidsprofessionals om duurzame gedragsverandering bij consumenten te realiseren.

Lees meer over het standpunt van de NVD-directeur over de rol van supermarkten en gezondheid.