TNO en Wageningen Universiteit onderzoeken voedselkeuzegedrag en de smaakbeleving op Lowlands

Kunnen festivalbezoekers verleid worden tot een duurzame of gezonde keuze door informatie aan te bieden via verschillende zintuigen (zien, horen, voelen, ruiken, proeven)? Dat was een van de hoofdvragen voor het wetenschappelijk experiment Bites & Beats: Food for the Future dat TNO deed op festival Lowlands dat afgelopen weekend plaatsvond. Ook minister Robbert Dijkgraaf van OCW was een van de festivalgangers die kwam kijken bij het onderzoek.

In totaal deden zo’n 250 bezoekers mee aan het onderzoek. Zij aten ieder 1 à 2 al dan niet vegetarische hotdogs en wat blokjes tofu, hun huidgeleidingsrespons werd gemeten met een wearable, en zij vulden allemaal een uitgebreid vragenformulier in. TNO hoopt over enkele maanden resultaten te kunnen tonen.

“We zijn onder andere nagegaan hoe je mensen kunt verleiden af te wijken van hun gewoonten en hoe je ze kunt verleiden een duurzamere of gezondere keuze te laten maken”, licht Maarten Lörtzer, persvoorlichter van TNO toe. “Als je een vleeseter verleidt een keer vega te eten, dan blijkt het misschien best mee te vallen.”

Het onderzoek vond plaats in de context van het driedaagse festival Lowlands, het grootste muziek outdoor festival van Nederland. “De vraag was of we het voedselkeuzegedrag en de smaakbeleving van de festivalgangers konden beïnvloeden en wat de waarden en normen in relatie tot ons voedselpatroon zijn”, stelt TNO in zijn persbericht. “Al onze zintuigen hebben een effect op de manier waarop we onze wereld beleven. Zo smaken chips verser als je een krakend geluid hoort. Kunnen we dit gebruiken om het voedselkeuzegedrag en de smaakbeleving van de festivalgangers te beïnvloeden?”

Andere vragen die voor het onderzoek zijn gesteld, waren: ‘Vinden vleeseters een vegetarische snack best lekker als denken dat ze vlees eten? Kan het geven van objectieve informatie de voedselkeuze en smaakbeleving beïnvloeden, en versterkt of verzwakt dit de zintuigelijke effecten? En hoe hangt ons eetpatroon samen met onze waarden en normen?’

Anne-Marie Brouwer, senior scientist van TNO, werkte samen met Liesbeth Zandstra van Wageningen Universiteit aan het experiment. “Ik ben erg blij met de hoe het allemaal verlopen is”, zegt ze. “Het is op zo’n festival toch altijd een beetje afwachten hoe het gaat en er was erg veel belangstelling, boven verwachting. Misschien speelde mee dat de hapjes die we serveerden gratis waren, al waren het kleine hapjes.”

Door de grote opkomst denkt ze dat er goede resultaten uit het experiment te halen kunnen zijn. “We hopen natuurlijk dat we iets meer kunnen zeggen over de invloed van de omgeving op het gedrag en de keuze die mensen maken.”

De deelnemers aan het experiment werden in het eetgedeelte van het science-onderdeel van Lowlands geleid naar drie verschillende ruimtes met een verschillende sfeer. Een sfeer die was ingericht als een stoere barbecueruimte met hout en hakbijlen, een sfeer met bloemetjes, weilanden en lammetjes en een meer neutrale sfeer. “Deelnemers kregen de keuze uit een hapje dat gemerkt was als ‘vlees’ of ‘plantaardig’. In de helft van het aantal gevallen waren de als ‘vlees’ gemerkte hapjes puur plantaardig.”

Vooraf aan de proeverij kregen de deelnemers een filmpje te zien waarin werd ingegaan op aspecten van duurzaamheid. En na de proeverij werden de deelnemers bevraagd over hun bevindingen. Daarbij werd door de onderzoekers ook gelet op slaapgebrek of veelvuldig alcoholgebruik, zoals dat bij festivalbezoekers wel vaker voorkomt. “We kijken naar verschillende invloeden en effecten”, aldus Brouwer.

In dit project werkt TNO samen met de bedrijven Kikkoman en Unilever en met universiteit Wageningen UR.