Overgewicht is een medisch probleem

Door het Coronavirus staat overgewicht meer dan ooit in het centrum van de belangstelling. Experts zien in de praktijk dat 80% van de patiënten opgenomen op een intensive care afdeling van een ziekenhuis een BMI blijkt te hebben van 25 of hoger. Vooral buikvet lijkt een belangrijke rol te spelen in het verloop van Corona. Mensen lopen het risico te worden weggezet als eigen schuld, dikke bult…

Het is belangrijk om duidelijk te maken wat overgewicht in de kern eigenlijk is en wat het met je lichaam doet. Een gezonde leefstijl is van groot belang; maar overgewicht is in de kern een medisch probleem dat lijdt tot aandoeningen, als het obesitas is is het een ziekte op zich. Zwaar overgewicht is niet iets dat je zomaar weg leefstijlt. Soms lukt het gewoon niet om af te vallen en helpt yoga, mindfulness of elke dag wandelen niet of niet meer.

Het is belangrijk dat we de discussie over en aanpak van overgewicht urgenter maar vooral ook veel genuanceerder gaan voeren.  Ieder mens is verschillend; en het ene overgewicht is dus het andere niet.  Een lichaam en het spijsvertering is een complex mechanisme. Overgewicht gaat niet alleen om wat je eet of niet eet of waarom, wilskracht of uithoudingsvermogen, maar is vooral het medische verhaal over cortisol, ghreline, leptine en insuline, isoflavonen en polyfenolen. Daarnaast speelt leeftijd of geslacht een rol, net zoals inkomen, woonplaats, slaap, erfelijkheid, beweging, de hoeveelheid stress en zelfs of je verliefd bent of juist niet.

Zodra er overgewicht ontstaat, een BMI van 25+, ontstaan er gezondheidsrisico’s. Niet wachten dus totdat er een BMI van 30 ontstaat. Het is van groot belang dat mensen in een vroeg stadium van overgewicht de beschikking hebben over voldoende gerichte en deskundige begeleiding. Daarbij moet niet alleen aandacht zijn voor leefstijl, maar ook voor het feit dat het gaat om een lichaam dat metabool ontregeld is en dat vet als een zelfstandig orgaan kan gaan functioneren. Het goed combineren van een aantal factoren, een zogenaamde multidisciplinaire aanpak,  is de sleutel naar de individuele oplossing: bewustwording over hoe je lichaam in elkaar zit, coachen op gezonde keuze’s, verwijzen naar gedegen en gevalideerde informatie over voeding, op het in kaart brengen van de voedingstoestand, beweging,  deskundige begeleiding van een diëtist die lichaam, gedrag en voeding in samenhang kan bekijken, maar ook een arts/endocrinoloog moet  bereikbaar en beschikbaar zijn.

Overgewicht op jonge leeftijd voorkomen is natuurlijk het meest ideaal. Als het gaat om preventie hebben scholen en consultatiebureau’s een ongelofelijk belangrijke rol.  Maar helaas is overgewicht niet bij iedereen op dezelfde manier te voorkomen.  Daar moeten we  realistisch in zijn.

Eén zekerheid hebben we: er is niet één eenduidige aanpak die voor iedereen geldt, geen wonder dieet, geen miraculeuze work out, geen alomvattend leefstijlprogramma of andere quick-fix. Individueel maatwerk is een must. Overgewicht is razend ingewikkeld. Het is kwetsbaar. De mens achter de kilo’s verdient een uitgestoken hand. Laten we dat als diëtisten iedereen duidelijk maken.