Nieuwe visie op de eerstelijnszorg; we zijn er nog niet

Er komt een enorme zorgvraag aan door vergrijzing. Binnen de huidige organisatie van zorg hebben we te weinig mensen (of te weinig geld) om aan die vraag te voldoen. 14 organisaties werkzaam in de eerste lijn hebben zich de afgelopen maanden verzameld om oplossingen hiervoor te verkennen. Ik heb de afgelopen maanden meegedacht en -gepuzzeld namens de paramedische organisaties. Tussenstand: we zijn er nog niet.

Ondertussen worden huisartspraktijken overgenomen door private equity en worden alle eerstelijns organisaties verzwaard met loodzware administratieve lasten om marktwerking wettelijk enigszins te reguleren. Dit loopt uit de hand. Het duwt nog meer kleine zorgpraktijken de zorg uit, om niet meer terug te keren. We hebben dus haast om met een plan te komen.

Wat we hebben geleerd de afgelopen maanden met elkaar: denken vanuit de huidige ordening zorgt niet voor een oplossing. Niemand kan blijven doen zoals ‘ie ‘t deed met die enorme golf in aantocht.

Een van de oplossingen is natuurlijk preventie, dat kan de golf afvlakken, maar onduidelijk is hoeveel. De andere is e-health, maar dat moet wel goed en bestendig worden geïmplementeerd (zowel voor patiënten als zorgverleners) want anders levert het alleen maar meer vraag of zorg op. Betere triage (is elke vraag een zorgvraag?) is ook belangrijk, maar dat vraagt ook tijd en aandacht van kundige zorgmensen waar we er te weinig van hebben. En mensen moeten zelf meer verantwoordelijk worden, maar hoe doe je dat als je ziek, verdrietig of niet vaardig bent?

Een andere denklijn is het meer en beter betrekken van de paramedische sector. Die staan, met medische basiskennis, steeds beter opgelijnd om dat te doen waar ze voor zijn: ondersteunen, overnemen, voorkomen. Het vraagt wel om vlechtwerk. Dat gaat over beter georganiseerd zijn, maar het begint bij kennis hebben binnen de hele eerste lijn over elkaars expertise. Die kennis is er nu over en weer nog niet voldoende.

Met een set aan verkennende observaties, denkrichtingen en ordening gaan we de volgende fase in.

De weg naar succes is niet vanuit dreiging of een nieuw mogelijk systemische ordening gaan sturen, maar vanuit focus op het leren kennen en begrijpen van elkaars belangen en elkaars expertise. Het begint namelijk altijd bij mensen die samen de schouders er onder willen zetten.