De cruciale rol van de diëtist in multidisciplinaire ouderenzorg

In de zorg voor kwetsbare ouderen die thuis wonen, is de rol van de diëtist belangrijker dan ooit aan het worden. Met de recente publicatie van de nieuwe Handreiking voor kwetsbare ouderen thuis wordt een stevige basis gelegd voor een multidisciplinaire en integrale aanpak, waarin voeding en ondervoeding een belangrijke plaats innemen. Bianca Rootsaert, directeur van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD), en Miranda Kienhuis, belangenbehartiger Eerste Lijn NVD, vertellen over de totstandkoming en impact van deze Handreiking.

De ontwikkeling van de Handreiking  onder leiding van Ineen heeft bijna een jaar geduurd en kwam tot stand in samenwerking met zeventien landelijke organisaties uit het medische, zorg- en sociale domein. Bianca Rootsaert benadrukt het belang van deze samenwerking: “We hebben samen met huisartsen, wijkverpleging, ergotherapeuten, apothekers en natuurlijk diëtisten alle expertise gebundeld om tot een multidisciplinaire aanpak te komen. Dit betekent dat we niet alleen naar medische aspecten kijken, maar ook naar voeding, sociale ondersteuning en preventie.”

De handreiking biedt praktische richtlijnen voor zorgverleners en vormt een belangrijke stap in het verbeteren van de zorg voor kwetsbare ouderen.

Voor diëtisten betekent de Handreiking ook een erkenning van hun cruciale rol bij het signaleren en behandelen van ondervoeding. Miranda Kienhuis legt uit: “De handreiking beschrijft de concrete stappen om vroegtijdig problemen te signaleren en samen te werken met andere disciplines. Maar ook preventie is een belangrijk aspect; met meer aandacht voor voeding  bij kwetsbare ouderen kunnen veel gezondheidsproblemen worden voorkomen.“

Door deze handreiking  wordt de rol van de diëtist binnen wijkzorgteams en multidisciplinaire overleggen versterkt. Kienhuis: “Diëtisten kunnen op  basis van de Handreiking in de wijk een belangrijke schakel binnen het multidisciplinaire team vormen.”

Ouderen blijven steeds langer thuis wonen, wat de noodzaak van een sterke wijkgerichte aanpak onderstreept. Bianca Rootsaert: “Nieuwe samenwerkingsverbanden in de wijk ontstaan door ondermeer huisartsen, wijkverpleging, apothekers, ergotherapeuten, fysiotherapeuten en diëtisten samen te brengen.

Volgens Kienhuis gebeurt dat al op een aantal plekken in het land: wijken waar dietisten betrokken worden bij casuïstiekbesprekingen en zorgplannen. “We moeten deze samenwerking structureler maken en daar zetten we ons als NVD voor in.”

De Handreiking sluit goed aan bij de Agenda Ondervoeding NL, een initiatief van de NVD en het Voedingscentrum met steun van het ministerie van VWS. Het doel is om ondervoeding structureel op de agenda te zetten en aandacht te vragen voor screening, behandeling en monitoring. Rootsaert: “Dit vraagt niet alleen om samenwerking tussen zorgprofessionals, maar ook om bewustwording  en niet alleen bij hen maar bijvoorbeeld ook bij beleidsmakers en mantelzorgers.” De staatssecretaris erkent het belang van deze aanpak en heeft eind 2023 aangegeven met de NVD in gesprek te gaan om ondervoeding in Nederland aan te pakken. “Die handschoen hebben we opgepakt, vanuit het plan dat we hebben gemaakt hebben het vertrouwen gekregen van het ministerie,” aldus Rootsaert.

Om de leden optimaal te ondersteunen, ontwikkelt de NVD  de komende jaren kennissessies en scholingen en participeert in implementatie onderzoek. Maar er moet ook wat gebeuren als het gaat om adequate financiering.   Rootsaert wijst op het rapport van het Nivel uit 2024 dat aantoont dat de huidige drie uur dieetbehandeling binnen de basisverzekering vaak onvoldoende is. “We moeten hierover in gesprek met Zorginstituut en zorgverzekeraars. Een goed onderbouwd zorgpad helpt bij het inzichtelijk maken van wat nodig is bij ondervoeding en waarom de huidige uren niet volstaan.”

Miranda Kienhuis roept diëtisten op om zich aan te sluiten bij de monodisciplinaire diëtistennetwerken in de regio, die door de NVD actief worden ondersteund. “Binnen deze netwerken worden afspraken gemaakt over de wijkgerichte aanpak. Versnippering verzwakt onze positie, daarom is het cruciaal om landelijk te organiseren, regionaal afspraken te maken en deze in de wijk uit te voeren; sluit je aan bij de NVD, dan bouwen we samen aan een sterkere positie en betere zorg!“