Plannen versterking eerste lijn en rol diëtist
Dinsdag 5 november 2024
De minister en staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport maakten vorige week via een Kamerbrief hun plannen kenbaar om de eerstelijnszorg toegankelijker en sterker te maken. Dat doen ze op basis van een realisatieagenda die de afgelopen maanden is gemaakt. Aan de gesprekken over realisatieagenda heeft Bianca Rootsaert namens de NVD, ook mede namens andere paramedische organisaties, intensief deelgenomen.
Wat houden de plannen in?
De plannen om de eerstelijnszorg toegankelijker te maken zijn samen te vatten in 6 punten:
- Hechte wijkverbanden: samenwerking tussen huisartsen, wijkverpleegkundigen, apothekers en andere zorgverleners waaronder dietisten op wijkniveau om de juiste zorg snel en lokaal bereikbaar te maken.
- Regionale Eerstelijnssamenwerkingsverbanden (RESV): deze verbanden moeten multidisciplinaire zorgafspraken mogelijk maken en de capaciteit van eerstelijnszorg beter benutten. Dit betreft ook diëtistischezorg.
- Financiering: tijdelijke subsidies ondersteunen deze samenwerkingen, met als doel om per 2027 structurele financiering mogelijk te maken.
- Druk op capaciteit verminderen en samenwerking stimuleren: gezien de groeiende zorgvraag en personeelsuitdagingen is betere samenwerking essentieel.
- Focus op verplaatsing van zorg: een pakket van werkafspraken om zorgverplaatsing in de eerste lijn te begeleiden
- Druk op de eerste lijn verminderen: een brede inzet van Thuisarts.nl
Brandbrief
Hoewel we als NVD de plannen steunen en ons aan inspannen om deze plannen te realiseren zijn er ook zorgen om deze plannen. In de aanloop naar het commissiedebat Eerstelijnszorg in de Tweede Kamer heeft NVD directeur Bianca Rootsaert daarom overleg gevoerd met de staatssecretaris van VWS Vicky Maeijer. Tijdens het gesprek hebben we een belangrijke boodschap neergelegd. De boodschap is duidelijk: de rol van diëtisten in de eerstelijnszorg moet versterkt en gewaardeerd worden en daarvoor zijn aanpassingen noodzakelijk.
Daarom pleit de NVD voor tariefsverhoging, uitbreiding van vergoedingen en meer kwaliteits- en ondersteuningsgelden voor paramedici.
Deze boodschap is ook per brief gestuurd aan de verschillende fracties.
De Zorgbelofte
Op initiatief van Patiëntenfederatie Nederland hebben alle alle eerstelijnspartijen en het ministerie een Zorgbelofte opgesteld. De zorgbelofte is de vertaling van de plannen naar het perspectief van patiënten en professionals. En geeft daarnaast ook aan waar we samen voor gaan. Er is expliciet in opgenomen dat diëtisten direct toegankelijk moeten zijn en blijven.
De Zorgbelofte werkt twee kanten op. Aan de ene kant maakt deze duidelijk waar Nederland concreet op kan rekenen, als resultaat van de activiteiten uit deze realisatieagenda. Aan de andere kant maakt de Zorgbelofte duidelijk wat zorgverleners verwachten van patiënten en inwoners, en hoe ze daarin worden ondersteund. Op deze manier blijft goede zorg toegankelijk en betaalbaar.
Kansen en risico’s
De nieuwe plannen uit de Kamerbrief om de eerstelijns zorg te versterken brengen kansen en risico’s met zich mee. In lijn met de integrale visie voor de eerstelijnszorg in 2030 en het Integraal Zorgakkoord (IZA), richt de overheid zich op intensievere samenwerking tussen zorgverleners in de wijk en op regionaal niveau om de toegankelijkheid en kwaliteit van zorg te verbeteren. Wij staan achter deze versterking, waarbij het belangrijk is ook de risico’s en uitdagingen die dit met zich meebrengt te benoemen.
Kansen voor diëtisten
- Hechtere samenwerking in wijkverbanden: Diëtisten krijgen hiermee de kans om een gelijkwaardige rol te spelen in de eerstelijnszorg en actiever samen te werken met huisartsen, apothekers, specialisten oudergeneeskunde en andere zorgverleners, waaronder de paramedische collega’s. De diëtist wordt hiermee een essentieel onderdeel van het zorgteam.
- Nieuwe regionale samenwerkingsverbanden (RESV): Het is belangrijk dat diëtisten zich in elke regio monodisciplinair gaan verenigen. Via dit netwerk kunnen ze deelnemen aan de Regionale Eerstelijns Samenwerkingsverbanden (RESV). Samen met de andere monodisciplinaire netwerken kun je rondom p patiëntengroepen afspraken maken waarbij multidisciplinair werken het uitgangspunt is.
Risico’s en uitdagingen voor diëtisten
De plannen om de eerstelijnszorg te versterken brengt ook een aantal risico’s met zich mee.
- Risico op capaciteitsdruk en verhoogde werkbelasting: De inzet op multidisciplinaire samenwerking en toename van het aantal taken binnen wijkverbanden kan leiden tot een hogere werkdruk voor diëtisten. De vraag naar diëtetische zorg groeit, maar er is nu geen garantie dat er voldoende diëtisten zijn om aan deze vraag te voldoen. Het aantal diëtisten dat zich meldt bij de opleiding groeit niet. Dit leidt tot capaciteitsdruk en vraagt om duidelijke afspraken over onze aanspraken en vergoedingen binnen het samenwerkingsverband. Daar gaat de NVD zich voor inzetten.
- Financiële zekerheid op lange termijn: Hoewel de overheid nu tijdelijke subsidies beschikbaar stelt voor RESV’s en wijkverbanden, zijn er vooralsnog geen structurele financieringsvormen die garanderen dat deze netwerken na 2027 kunnen blijven bestaan. Het is cruciaal dat we ons als beroepsgroep blijven inzetten voor structurele bekostiging die onze positie in de eerstelijn duurzaam versterkt.
- Risico op verlies van autonomie en positionering: Door de regionalisering van zorg en gemandateerd aan tafel zitten bestaat het risico dat diëtisten hun zelfstandige rol verliezen en minder ruimte krijgen voor eigen besluitvorming. Het is essentieel dat we een duidelijke, onafhankelijke positie behouden en dat de inzet van diëtisten goed is afgestemd aan de regiotafel. Om die reden gaat de NVD de mono netwerken intensief begeleiden de komende jaren.
Oproep
De huidige plannen voor eerstelijnszorg zijn ambitieus en bieden kansen. Je kunt een bijdrage leveren aan deze plannen door:
- Intensief samen te werken met andere diëtisten in jouw regio. Sluit je aan bij een monodisciplinair netwerk in jouw regio. De NVD erkent deze netwerken als regio afdelingen van de NVD en ondersteunt op deze manier de besturen.
- Kritisch te kijken naar afspraken over taken, bevoegdheden, kwaliteit van zorg en financiële zekerheid binnen regionale samenwerkingsverbanden en vraag de NVD om advies.
- Actief deel te nemen aan het wijksamenwerkingsverband en op die manier de meerwaarde van diëtist voor specifieke patiëntengroepen te benadrukken.
- Werken aan je basiscompetenties als diëtist in de wijk. Dat doe je al vanuit het KP, maar ook is het belangrijk om je aan te sluiten bij de door de NVD erkende kennisnetwerken om specifiek deskundige te worden in jouw wijk of regio.
- De NVD eerstelijnsbijeenkomsten te bezoeken je bij te praten over alle plannen. In onze agenda vind je de bijeenkomsten bij jou in de regio.
Tot slot
De NVD blijft zich inzetten voor het waarborgen van onze rol binnen deze nieuwe zorgstructuur om zo te zorgen dat diëtisten een essentiële en gewaardeerde positie behouden binnen de eerstelijnszorg. Door de afgelopen maanden intensief te hebben meegepraat over die eerste lijn hebben we ook echt stappen kunnen zetten.
Vraag en antwoord over de nieuwe plannen
Wat betekenen deze ontwikkelingen voor diëtisten?
- Wat verandert er voor diëtisten in de eerste lijn?
Diëtisten gaan meer samenwerken met andere zorgverleners in wijk- en regioteams. Dit zal vooral zichtbaar zijn in de hechte wijkverbanden, waarin onder andere huisartsen, fysiotherapeuten en apothekers nu al vaak samenwerken. De samenwerking wordt verbreed met de overige eerstelijns zorgverleners en met het sociaal domein. Dëtisten worden verwacht actief deel te nemen aan deze multidisciplinaire teams. - Worden mijn uren voor MDO overleg vergoed? De NVD is in gesprek met de andere eerstelijns partijen over de vergoeding voor overleg rondom organisatie van zorg en voor overleg rondom patiëntenzorg in de wijk.
- 3. Hoe helpt de vorming van Regionale Eerstelijns Samenwerkingsverbanden (RESV’s) mij als diëtist? RESV’s ondersteunen en vertegenwoordigen diëtisten en andere zorgprofessionals bij het maken van regionale zorgafspraken en het verdelen van taken. Het is onder meer gericht om administratieve lasten te verlagen.
- Hoe krijgen wij een stem aan deze tafel met zoveel spelers? Een krachtig monodisciplinair diëtistennetwerk in de regio is cruciaal. Hoe sterker jij en je collegae jezelf verenigen des te sterker sta je in het gesprek in de regio.
- 5.Hebben de veranderingen impact op het contract dat ik nu zelf als praktijkhouder heb met de zorggroep? De ketenzorg wordt op dit moment geëvalueerd vanuit de nieuwe afspraken die er liggen. Dat er verandering in komt is niet uit te sluiten.
- Wie gaat ons hierbij helpen? De NVD gaat de diëtistennetwerken in de regio ondersteunen. Adviseren, coachen en begeleiden en het aanvragen van monodisciplinaire netwerksubsidies. We zullen de diëtistennetwerken in de regio erkennen als regio afdelingen van de NVD waardoor er ook vacatie ter beschikking kan worden gesteld voor bestuursvergaderingen van de netwerken.
- Wat is de impact van de digitalisering en hybride zorgplannen voor mij? De overheid wil het gebruik van digitale middelen in de eerstelijnszorg bevorderen. Voor diëtisten betekent dit meer focus op bijvoorbeeld online consultaties en digitale zorgpaden. Dit kan bijdragen aan efficiëntere zorgverlening, maar vraagt ook om aanpassing in het gebruik van digitale hulpmiddelen.
- Maar met de huidige tarieven kan ik daar niet zelf in investeren. Hoe maak ik de verandering? De NVD organiseert opleidingen en gratis coach sessies voor de leden. Daarnaast willen we graag extra opslag voor die praktijken die werk maken van digitalisering voor praktijken..