Nederlanders eten en drinken voor twee derde binnen Schijf van Vijf, maar halen aanbevolen hoeveelheden niet

Ongeveer twee derde van wat de gemiddelde Nederlander eet valt binnen de Schijf van Vijf. Toch haalt van de meeste productgroepen maximaal 1 op de 3 Nederlanders de aanbevolen hoeveelheden uit producten binnen deze richtlijn. Producten binnen de Schijf van Vijf leveren bovendien slechts 37% van de totale energie-inname.

Dit betekent dat producten buiten de schijf, zoals bewerkte snacks, sauzen, en witte rijst, nog steeds een groot deel van de voeding vormen. Vooral voedingsmiddelen met veel zout, suiker en ongezonde vetten worden vaak gegeten. Dat blijkt uit een analyse van de Voedselconsumptiepeiling 2019-2021 door het RIVM, gepubliceerd op de website Wat eet Nederland.

Het Voedingscentrum adviseert om voldoende groenten, fruit, volkorenproducten, eiwitten (zoals peulvruchten, vis en noten) en gezonde vetten te consumeren. Ondanks deze richtlijnen blijkt uit het onderzoek dat de meerderheid van de bevolking de aanbevolen hoeveelheden niet haalt. Slechts ongeveer 10% van de Nederlanders eet de aanbevolen hoeveelheden van belangrijke voedingsgroepen zoals smeer- en bereidingsvetten, peulvruchten, noten, graanproducten, brood, kaas en aardappelen. Dit percentage blijft laag, zelfs als voedingsmiddelen buiten de Schijf van Vijf worden meegerekend, zoals wit brood of gezouten noten.

Binnen bepaalde productgroepen, zoals groenten, fruit en dranken, liggen de resultaten positiever. Respectievelijk 91%, 96% en 75% van de geconsumeerde producten in deze groepen valt binnen de Schijf van Vijf. Dit wijst erop dat Nederlanders redelijk wat groenten en fruit consumeren, maar nog steeds haalt de meerderheid niet de aanbevolen hoeveelheden.

Het onderzoek laat verder zien dat Nederlanders slechts 37% van hun totale energie-inname uit producten binnen de Schijf van Vijf halen. Deze producten leveren een belangrijke bijdrage aan de inname van vezels (59%), eiwitten (49%), en water (68%). Producten binnen de schijf leveren echter een relatief klein aandeel van de vetinname (30%) en nog minder van verzadigde vetzuren (23%) en transvetzuren (17%). Dit laat zien dat producten buiten de Schijf van Vijf een grotere rol spelen in de inname van ongezonde vetten, die vaak voorkomen in bewerkte voedingsmiddelen zoals snacks en sauzen.

Nederlanders krijgen een groot deel van hun vitamines en mineralen binnen uit producten binnen de Schijf van Vijf. Enkele voorbeelden zijn de mineralen jodium, kalium, koper, magnesium en de vitamines C, K, B6 en B11 (foliumzuur). Producten buiten de Schijf van Vijf, zoals sauzen en snacks, dragen minder bij aan deze micronutriënten.

Jonge kinderen en ouderen blijken vaker volgens de Schijf van Vijf te eten dan andere leeftijdsgroepen. Jonge kinderen consumeren vaker groenten, fruit, brood en melkproducten in de aanbevolen hoeveelheden. Ouderen, met name vrouwen van 65 jaar en ouder, halen vaker de aanbevolen hoeveelheden voor fruit, dranken en aardappelen. Tieners (12-17 jaar) scoren echter het laagst, vooral als het gaat om de consumptie van brood, noten, vis, melk en melkproducten. Dit kan komen door verschillen in consumptie, maar ook door verschillen in de aanbevolen hoeveelheden per leeftijdsgroep.

Hoewel een groot deel van de bevolking producten uit de Schijf van Vijf consumeert, halen veel mensen niet de aanbevolen hoeveelheden. Dit laat zien dat er nog aanzienlijke verbeteringen nodig zijn in de voeding van de gemiddelde Nederlander. De resultaten bieden waardevolle informatie voor voedingsvoorlichting, met name gericht op het verhogen van de consumptie van groenten, fruit, peulvruchten en gezonde vetten. Diëtisten spelen een belangrijke rol in het geven van deze voorlichting, toegespitst op verschillende doelgroepen en individuele behoeften. Er is dus nog genoeg werk aan de winkel!