Gezonder leven dankzij gadgets: werkt dat?
Kun je met technologie ongezonde gewoonten veranderen? Deze vraag stelt Sander Hermsen in zijn promotieonderzoek. Hij betwijfelt de invloed van gelikte gadgets op je gezondheid. “De maatschappij heeft belang bij echt werkende interventies voor gezond gedrag. Daar hoort het nuanceren van de werking van zogenaamde ‘toverstafjes’ bij.”
In de Verenigde Staten zijn er al verzekeraars die korting geven bij het gebruik van een stappenteller. Is dat terecht? Digitale technologie geeft ons de kans om onze zelfwaarnemingsvaardigheden te ondersteunen. Dit gebeurt vaak door het geven van feedback op ongewenst gedrag: stappentellers vertellen ons of we genoeg bewegen, ‘slimme’ apparaten volgen ons eetgedrag, mensen die stoppen met roken kunnen een app gebruiken die hen een seintje geeft wanneer ze gevaar lopen een sigaret op te steken, enzovoorts. Of feedback van dit soort technologie werkelijk tot gezonder gedrag leidt, was nog niet systematisch onderzocht. Met zijn onderzoek hoopt Hermsen meer inzicht te geven wat de succesfactoren van dit soort apparaten zijn.
Hermsen voerde voor zijn onderzoek een review van een bestaand onderzoek uit. Daaruit blijkt dat we wél kunnen verwachten dat feedback ongewenste gewoonten verstoort, maar dat voor echte gedragsverandering vaak meer nodig is. Vervolgens onderzocht hij of een vork die door te trillen feedback geeft op eetsnelheid, kan voorkomen dat mensen te snel eten. Te gulzig eten hangt samen met allerlei gezondheidsklachten, zoals overgewicht, maagklachten en diabetes type II. De trillende vork blijkt een succes, maar dat geldt volgens Hermsen niet voor alle gezondheidgadgets. “Dat de vork wel degelijk effect heeft, hangt volgens mij samen met het feit dat de vork de feedback precies op het moment geeft dat hij nodig is, en dat je direct kunt handelen wanneer je een trilling voelt. De meeste feedbacktechnologie, bijvoorbeeld stappentellers, ontberen zo’n direct handelingsperspectief en geven je eigenlijk pas feedback wanneer het te laat is.”