Werkstress raakt zorgmedewerkers

Week 46 was de ‘Week van de Werkstress’. Een mooi initiatief, maar voor zorgmedewerkers lijkt inmiddels elke week wel de ‘week van de werkstress’ … Ze rennen en vliegen de hele dag door, om maar zo goed mogelijk voor de ander te zorgen. Maar wie zorgt er voor hen?

Veel van mijn cliënten die ik als psycholoog spreek, werken in de zorg. In deze sector is er de laatste jaren ontzettend veel veranderd. Het is een hectische wereld geworden: zorgprofessionals krijgen taken die ad-hoc en acuut van aard zijn. Nu zijn zorgmedewerkers zorgende mensen; zij zetten anderen op de eerste plek. Daardoor gaan ze sneller over hun eigen grenzen heen. Dit leidt tot werkstress. De voornaamste factoren die daaraan bijdragen zijn: werkdruk, obstakels in het werk en frustraties rond wisseldiensten die niet goed geregeld zijn.

Mijn cliënten hebben bijna allemaal lege-batterij-klachten, die vrijwel altijd leiden tot psychische klachten. Het begint met een simpele vermoeidheid, niet meer toekomen aan sporten of hobby’s. Dit gaat over in piekeren en lusteloosheid, en eindigt in cynisme, uitputting en een burn-out.

Mentale klachten vormen een gevaar voor de fysieke gezondheid. Bij een ‘overlevingsstand’ neemt de adrenaline het over in het lichaam; dat maskeert de vermoeidheid. Vaak heeft iemand zelf niet eens door dat hij of zij uitgeblust is. Sporten en gezond eten hebben geen prioriteit meer. Zonde, want fysieke en mentale gezondheid kunnen elkaar versterken, maar óók verslechteren. Werkstress berooft de mens van mentale veerkracht. En daarmee van het vermogen om voor zichzelf te zorgen. Juist zorgmedewerkers met werkstress moeten hierin ondersteund worden.

Het trainen van goede gewoontes kan helpen. Onderneem actie bij signalen, negeer ze niet. Hiervoor moeten zorginstellingen draagvlak creëren. Zie je iemand met overgewicht? Of met schichtige ogen? Het kanecht geen kwaad om te beginnen met de simpele vraag – aan jezelf of aan anderen: ‘Waarom lukt het niet om goed voor jezelf te zorgen?’

Thijs te Braake
Preventiespecialist en arbeids- & organisatiepsycholoog bij SpecialistenNet